Böyük, parlaq, məşhur alimlər həkim Nikolay Piroqov haqqında yüksək fikirlər səsləndirirlər. O, həqiqətən də öz dövrünü qabaqlayan kəşflər etməyi bacardı və Rusiyada hərbi səhra cərrahiyyəsinin banisi oldu.
Aztibb.az "Arqumentı i Faktı" nəşrində dərc olunan məşhur həkimin həyat yoluna dair yazıya diqqət çəkib.
Sən də, yaxşı həkim olarsan…
Nikolay Piroqov 1810-cu il noyabrında məmur ailəsində anadan olub. O, valideynlərinin 13-cü övladı idi. Gənc Nikolayın tibbə yolu uşaqlıq illərində o vaxtkı məşhur Moskva həkimi Efrem Osipoviç Muxinlə görüşü ilə başladı.
1820-ci ildə balaca Kolyanın cəmi 10 yaşı olanda onun böyük qardaşlarından biri revmatizmdən ağır xəstələnir. Xəstənin çarpayısının yanında bir həkim digərini əvəz edir, lakin heç bir nəticə olmur.
Beşinci həkimə uğursuz səfərdən sonra qonşular Piroqovlar ailəsinə o zaman məşhur olan professor Muxini dəvət etməyi məsləhət gördülər. Nikolayın atası belə bir həkimin kasıb bir adamın dəvətini qəbul edəcəyinə şübhə edir. Lakin Muxin razılaşır - o, həmişə müalicəsi çətin olan ağır hadisələrlə maraqlanırdı.
Həkim xəstəni diqqətlə müayinə etdi, şikayətləri dinlədi və müalicəyə başladı. Və bir neçə seansdan sonra müsbət nəticə verdi.
Muxin 10 yaşlı Kolyaya sanki yetkin adam kimi müraciət edərək dedi: "Sən də, yaxşı həkim olarsan. Mən bunu qardaşınıza münasibətinizdən başa düşdüm". Bundan sonra Muxin tez-tez Piroqovların evinə gedirdi. Nikolayın ədəb-ərkanı və davranışı o qədər xoşuma gəldi ki, ailəsi ilə müntəzəm olaraq maraqlandı.
Nəticədə, Nikolay məktəbi bitirdikdə, ailə məclisində məşhur həkimin proqnozunu yenidən xatırladılar və Piroqovlar ailəsi Nikolayı tibb məktəbinə göndərmək qərarına gəldilər.
Ancaq bir problem vardı ki, oğlanın yaşı 14 idi. Lakin Muxin yenidən köməyə gəldi. O, şəxsən rektorun özünə müraciət etdi.
Tibb tarixində yeni səhifə
Nikolay Piroqov 1828-ci ildə universiteti bitirdi. Üstəlik, onun tələbəlik illəri müxtəlif tibbi təcrübə və tədqiqatların aparılmasının, müxtəlif anatomik preparatların hazırlanmasının “tanrıya qarşı” bir iş kimi qadağan olunduğu çətin illər idi.
Nikolay universiteti bitirdikdən sonra professor vəzifəsinə hazırlaşmaq və hörmətli mentor İvan Moyerin rəhbərliyi altında anatomiya və cərrahiyyə üzrə təhsil almaq üçün Dorpat şəhərinə gedir.
Üstəlik, 1832-ci ildə, 22 yaşında, o, artıq "Qasıq nahiyəsinin anevrizması üçün qarın aortasının bağlanması asanlıqla həyata keçirilə bilən və təhlükəsiz bir müdaxilədirmi?" adlı dissertasiyanı müdafiə etdi və bu cür prosedurlar haqqında bəzi köhnə anlayışları tamamilə dəyişdirdi, görkəmli xarici həkimlərin bir sıra açıqlamalarını təkzib etdi.
Piroqov bir yerdə oturmaq istəmirdi - nəticədə o, Dorpatda işləməyə və Almaniyaya getməyə nail oldu, həkim kimi təkmilləşdi, təcrübə topladı və tədqiqatlar apardı.
Gənc həkimin hər bir kəşfi və açıqlaması bir çox müxtəlif təcrübə və araşdırmalarla elmi ictimaiyyətdə dəstəkləndi. O, ortopedik müalicə vasitəsi kimi daban vətərinin bağlanması ilə bağlı işini hazırlayarkən nə az, nə çox 80 təcrübə aparmalı olur, tapıntılarına əsaslanaraq, əla müalicə variantı təklif edir.
Ardı var...
