Elektrikli skuterdən yaralanma riski bir yeniyetmə üçün böyüklərdən daha yüksəkdir
Gemotest laboratoriyasının nevroloqu Yekaterina Demyanovskaya elektrik skuterlərinin uşaqlar və yeniyetmələr üçün təhlükələri barədə danışıb.
Aztibb.az “İzvestiya” nəşrinə istinadən yazır ki, onun sözlərinə görə, uşaq və yeniyetmələrin fizioloji və əqli inkişaf xüsusiyyətlərinə görə onların elektrik skuterlərindən istifadə etməsi arzuolunmazdır. Uşaqların və yeniyetmələrin əzələ-skelet sisteminin aktiv inkişaf mərhələsində olduğunu başa düşmək vacibdir, bu da onu zədələrə qarşı həssas edir. Qızlarda sümüklər 18 yaşa qədər, oğlanlarda isə 21 yaşa qədər böyüməyə və yetkinləşməyə davam edir. Əzələlər, vətərlər və dərialtı toxuma zərbələr zamanı oynaqları qorumaq üçün hələ kifayət qədər təsirli deyil. Bu o deməkdir ki, uşaqlarda yıxılma və ya toqquşma böyüklərdən daha ciddi xəsarətlərlə nəticələnə bilər.
“Əlavə olaraq, e-skuterin təhlükəsiz idarə edilməsi üçün yaxşı koordinasiya tələb olunur. Mürəkkəb motor tapşırıqlarını yerinə yetirmək qabiliyyəti ondan asılıdır: skuterə nəzarəti itirməmək və hadisənin qarşısını almaq üçün özünüzü dərhal qruplaşdıra, ağırlıq mərkəzinizi dəyişdirə, ayağınızı və ya qolunuzu sürətlə hərəkət etdirə bilərsinizmi? Belə məqamlarda öz mövqeyinə dərhal reaksiya vermək qabiliyyəti yaş və təcrübə ilə inkişaf edən yüksək səviyyəli sinir-əzələ sinxronizasiyasını tələb edir”, - deyə həkim bildirib.
Reaksiya sürəti elektrik skuterini təhlükəsiz idarə etmək üçün başqa vacib elementdir. Yolda gözlənilmədən bir maneə yaranarsa, beyin dərhal reaksiya verməli, vəziyyəti təhlil etməli və qərar qəbul etməlidir. Məsələn, trayektoriyanı dəyişdirmək, yayınmaq, dayanmaq və s.
Uşaqlıq və erkən yeniyetməlik dövründə beyin hələ böyüklərin beyni ilə eyni sürət və dəqiqliklə məlumatları emal edə bilmir. Bu, prefrontal korteksin, risklərin qiymətləndirilməsi və qərarların qəbul edilməsinə cavabdeh olan beynin sahəsinin yetişməməsi ilə əlaqədardır. Bir qayda olaraq, onun yetişməsi yalnız 25 yaşa qədər tamamlanır. Yetkinlik dövründə baş verən hormonal dəyişikliklər əhval-ruhiyyəyə, emosional vəziyyətə və qərar qəbul etməyə təsir göstərir. Onlar riskli davranışa gətirib çıxara bilər: uşaq sürət həddini aşaraq təhlükəli fənd etməyə cəhd edə bilər və ya sürmə eyforiyasında yolda davranış qaydalarını unuda bilər.
Elektrikli skuter sürücüsünün yol hərəkəti qaydalarını, həkiməqədər tibbi yardımın göstərilməsini, təcili telefon nömrələrini bilməsi, panikaya düşməmək üçün təlim keçməsi və fövqəladə hadisə zamanı hərəkət etmə qaydasını bilməsi də vacibdir.
