Plasebo və nosebo effektləri - Müsbət və mənfi gözləntilərin təsiri
05.03.2024 12:22

İnam hissi o qədər güclü hissdir ki, onun dəyişdirə bilməyəcəyi çox az şey var. İnam düşüncələrə hakim kəsilərək, onları dəyişə bilir. İnam hissi psixologiyamızı və orqanizmimizi necə yönləndirir?


Aztibb.az “Involta media” nəşrinə istinadən xəbər verir ki, “Plasebo effekti” adlandırılan bu təsir insanları heyrətləndirir.


Plasebo tərkibində heç bir tibbi effektə, sağaldıcı təsirə malik olmayan həblərdir. Adətən, baş ağrıları zamanı qənd həblərindən plasebo kimi istifadə olunur. Və ağrılarda 30-60% arasında kəskin azalma hiss olunur ki, bu normal ağrıkəsici həblərin göstərdiyi nəticəyə çox yaxındır.


Plasebo 1628-ci ildə Oksford Universitetinin professoru Robert Burton tərəfindən ilk dəfə eksperiment vəziyyətinə gətirilib. Bununla da Burton təsəvvür, inam və gözləntilərin orqanizmdə olan təsirini sübut edib.


1957-ci ildə Krebiozen serumu xərçəng xəstəliyini müalicə edən vasitə kimi ortaya çıxır. Serumun ilk istifadəçisi xərçəng şişlərinin inanılmaz sürətlə azaldığını və tamamilə keçdiyini müşahidə edib. Serumun yaradıcısı dərmanın tərkibinin sadəcə distillə olunmuş sudan ibarət olduğunu bildirdikdən sonra hər kəs bu təsirə heyrət edir.


Təəsüf ki, xərçəng şişlərindən tamamilə qurtulmuş pasient dərmanın tərkibini öyrəndikdən sonra yenidən eyni xərçəngə tutulub və bir neçə gün sonra dünyasını dəyişib.


Plasebo bədəninizdəki hormonları təbii ki, dərmanla deyil, düşüncələrdən oyadır. Plasebonun da əks-təsirləri ola bilir.


Nosebo adlanan bu hal baş ağrısı və digər təsirlərlə biruzə verir.


Nosebo effektinə görə, xəstələnməkdən qorxan, sağlamlığında nəsə problemin olduğunu tez-tez düşünən insanlar obyektiv səbəb olmadan belə xəstələnirlər. İnsanlar uzun müddət neqativ fikirlərlə, emosiyalarla yaşadığı üçün xəstəliyə tutulurlar.


Nosebo effekti kütləvi psixoz halına da gətirib çıxarır. Belə ki, vaxtaşırı hansısa virusun yayılması xəbəri insanlarda kütləvi psixozlara səbəb olur.

 

Səadət Abdullayeva
Müəllifin digər yazıları
ÇOX OXUNANLAR
 Quba Regional Perinatal Mərkəzinin komandası 28-ci həftəsində doğulan körpənin həyatını xilas edib   
Hidrogen xərçəng də daxil olmaqla geniş spektrli xəstəlikləri müalicə edə bilər
Saray Ailə Sağlamlıq Mərkəzinin terapevti Sevinc Zeynalova vəfat edib
Ağcabədi Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının kardioloqu - İlqar Quliyev
Endokrinoloq mühüm elementi olan “xərçəng əleyhinə” menyu təqdim edib
Hepatoloq Tofiq Əkbərov Türkiyədə XV Beynəlxalq Hepatoloji Konqresdə iştirak edib  
Şəki Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısının müavini onkoloji xəstəlikdən vəfat edib
Həyat yoldaşına böyrəyini bağışladı
Rəşad Mahmudov Lənkəranda Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 101 illiyinə həsr olunmuş elmi seminarda çıxış edib
 Tibb Müəssisələrinin Akkreditasiyası və Keyfiyyətə Nəzarət Mərkəzi yaradılır - Fərman
 Doğuş prosesini təcili tibbi yardım avtomobilində idarə edən tibb işçiləri təltif olunublar   
Estetik cərrahiyyə və kosmetoloji sahədə qanun pozuntularına yol verən 9 klinika rəhbərliyi məsuliyyətə cəlb olunub
Sumqayıtda tədbir: “Azərbaycan səhiyyəsinin inkişafı Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır” 
Ordubad Rayon Uşaq Xəstəxanasında məktəb şagirdləri üçün tibbi aksiya təşkil olunub