Plasebo və nosebo effektləri - Müsbət və mənfi gözləntilərin təsiri
05.03.2024 12:22

İnam hissi o qədər güclü hissdir ki, onun dəyişdirə bilməyəcəyi çox az şey var. İnam düşüncələrə hakim kəsilərək, onları dəyişə bilir. İnam hissi psixologiyamızı və orqanizmimizi necə yönləndirir?


Aztibb.az “Involta media” nəşrinə istinadən xəbər verir ki, “Plasebo effekti” adlandırılan bu təsir insanları heyrətləndirir.


Plasebo tərkibində heç bir tibbi effektə, sağaldıcı təsirə malik olmayan həblərdir. Adətən, baş ağrıları zamanı qənd həblərindən plasebo kimi istifadə olunur. Və ağrılarda 30-60% arasında kəskin azalma hiss olunur ki, bu normal ağrıkəsici həblərin göstərdiyi nəticəyə çox yaxındır.


Plasebo 1628-ci ildə Oksford Universitetinin professoru Robert Burton tərəfindən ilk dəfə eksperiment vəziyyətinə gətirilib. Bununla da Burton təsəvvür, inam və gözləntilərin orqanizmdə olan təsirini sübut edib.


1957-ci ildə Krebiozen serumu xərçəng xəstəliyini müalicə edən vasitə kimi ortaya çıxır. Serumun ilk istifadəçisi xərçəng şişlərinin inanılmaz sürətlə azaldığını və tamamilə keçdiyini müşahidə edib. Serumun yaradıcısı dərmanın tərkibinin sadəcə distillə olunmuş sudan ibarət olduğunu bildirdikdən sonra hər kəs bu təsirə heyrət edir.


Təəsüf ki, xərçəng şişlərindən tamamilə qurtulmuş pasient dərmanın tərkibini öyrəndikdən sonra yenidən eyni xərçəngə tutulub və bir neçə gün sonra dünyasını dəyişib.


Plasebo bədəninizdəki hormonları təbii ki, dərmanla deyil, düşüncələrdən oyadır. Plasebonun da əks-təsirləri ola bilir.


Nosebo adlanan bu hal baş ağrısı və digər təsirlərlə biruzə verir.


Nosebo effektinə görə, xəstələnməkdən qorxan, sağlamlığında nəsə problemin olduğunu tez-tez düşünən insanlar obyektiv səbəb olmadan belə xəstələnirlər. İnsanlar uzun müddət neqativ fikirlərlə, emosiyalarla yaşadığı üçün xəstəliyə tutulurlar.


Nosebo effekti kütləvi psixoz halına da gətirib çıxarır. Belə ki, vaxtaşırı hansısa virusun yayılması xəbəri insanlarda kütləvi psixozlara səbəb olur.

 

Səadət Abdullayeva
Müəllifin digər yazıları
ÇOX OXUNANLAR
Akademik Əhliman Əmiraslanov: “Respublikamızın ixtisaslaşdırılmış tibb müəssisələrində protezlə təchizat işi qənaətbəxş vəziyyətdədir
Qarabağ Universitetinin Klinikasına baş direktor təyin olunub  
Prostat vəzi xərçənginin müalicəsində irəliləyiş - Yeni dərman hazırlanıb
Niyə elm ənənəvi təbabətə inanmır?
Tanınmış cərrah Ramiz Məlikov vəfat edib
Bakı Sağlamlıq Mərkəzinin həkimi uzun sürən xəstəlikdən sonra vəfat edib
Pirallahı Tibb Mərkəzində EEQ müayinələrinə başlanılıb
Prezident İlham Əliyev Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Baş direktorunu qəbul edib  
Ödənişsiz Kt və MRT müayinələri Referans Qəbələ Tibb Mərkəzində!
Naxçıvanda Hemodializ Mərkəzi fəaliyyətə başlayacaq
Mərkəzi Gömrük Hospitalında seminar: “Qan və komponentlərinin transfuziyasının aparılması və nəzarət“
“Rəqəmsal tibb 4.0: problemlər, imkanlar və perspektivlər” II respublika elmi-praktiki konfransı keçiriləcək
Milli İdman Tibb və Reabilitasiya Elmi-Praktiki İnstitutu vakansiya elan edir
Qaraciyər transplantasiyasında anesteziyanın xüsusiyyətlərinə dair görüş keçiriləcək
Regionlarda fəaliyyət göstərən səhiyyə işçilərini tanıtmaqda davam edirik!