Testlər göstərib ki, bəzi bakteriyalar Mars şəraitinə dözə bilir
10.02.2024 11:00

Radiasiya alimləri, bioloqlar və yoluxucu xəstəliklər üzrə ekspertlərdən ibarət beynəlxalq qrup Mars mühitində sağ qala bilən dörd növ bakteriya aşkar ediblər.

Aztibb.az xəbər verir ki, “Astrobiology” jurnalında dərc olunan araşdırmada komanda dörd yoluxucu bakteriyanı Mars şəraitinə məruz qoyub.

Son bir neçə il ərzində mikrobioloqlar müəyyən ediblər ki, bəzi bakteriya növləri həm Yerdə, həm də kosmosda son dərəcə aqressiv mühitlərdə yaşaya bilir. Bakteriyaların Yer kürəsində qeyri-adi dərəcədə yüksək miqdarda radiasiya, duz, həddindən artıq temperatur və demək olar ki, suyun olmadığı yerlərdə çoxaldığı aşkar edilib. Bəzi növlər isə meteorit materialında böyüməyə qadirdir.

Tapıntılar Mars kimi yerlərə gedən astronavtların təhlükəsizliyi ilə bağlı narahatlıqlara səbəb olub. Əgər Yerdən bakteriyalar oraya astronavtların və ya gətirdikləri avadanlıqların üzərinə düşərsə, bu, xəstəliyə və ya ölümə səbəb ola bilər. Bu yeni araşdırmada tədqiqat qrupu Yerdən gələn bakteriyaların Mars şəraitində yaşaya biləcəyi ilə maraqlanıb.

Bu ehtimalı yoxlamaq üçün tədqiqatçılar öz laboratoriyalarında reqolit əvəzedicisi, aşağı temperatur, oksigensiz atmosfer və radiasiya məcburiyyəti ilə tamamlanan Mars kimi bir mühit yaradıblar. Sonra bir-bir dörd növ bakteriya əlavə ediblər: Serratia marcescens, Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae və Burkholderia cepacia. Dördünün də insanlara yoluxduğu məlumdur.

Komanda əvvəlcə hər bir bakteriya növünün simulyasiya edilmiş şərtlərin hər birinə fərdi olaraq necə cavab verdiyini sınaqdan keçirib. Daha sonra onlar eyni anda dörd növü bütün şərtlərə məruz qoyublar. Alimlər dəyişkən cavablar əldə ediblər - məsələn, B. cepacian Marsda mümkün olan natrium perkloratla zəngin torpaqda inkişaf edə bilməyib. Bundan əlavə, ətraf mühitdə suyun miqdarının kəskin azalması sağ qalmağı azaldıb.

Digər növlər isə heç bir səbəbdən təsirlənməyərək sağ qalıb.

Səadət Məmmədova
Müəllifin digər yazıları
ÇOX OXUNANLAR
Mərkəzi Klinikada 1 günlük, çəkisi 2800 qr olan körpə üzərində ağır əməliyyat icra edilib
Saray Ailə Sağlamlıq Mərkəzinin terapevti Sevinc Zeynalova vəfat edib
 Almaniyadan dəvət olunmuş ortoped-travmatoloq Diaqnoz Tibb Mərkəzində pasiyentləri ödənişsiz qəbul edir   
Səhiyyə naziri elektron reseptlə bağlı əhaliyə çağırış edib  
Ağcabədi Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının kardioloqu - İlqar Quliyev
Endokrinoloq mühüm elementi olan “xərçəng əleyhinə” menyu təqdim edib
Şəki Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısının müavini onkoloji xəstəlikdən vəfat edib
 Qobustan Rayon Mərkəzi Xəstəxanasında göz əməliyyatlarının icrasına başlanılıb   
Hidrogen xərçəng də daxil olmaqla geniş spektrli xəstəlikləri müalicə edə bilər
Həyat yoldaşına böyrəyini bağışladı
Azərbaycan-Türkiyə Pediatriya Günləri - Azərbaycan-Türkiyə səhiyyə əlaqələri daim yüksələn xətt üzrə inkişaf edir
“Vaksinasiyaya Dəstək” layihəsi çərçivəsində Şəki şəhər Ailə Sağlamlıq Mərkəzində 70-ə yaxın uşaq peyvənd olunub
Musa Abbasov: “Yenidən transplantasiya əməliyyatlarına başlayacağıq”  
Ürək qüsurlarının diaqnostikası və müalicə yolları