ABŞ-ın Baylor Tibb Kollecində aparılan xüsusi araşdırma nəticəsində müəyyən edilib ki, saat qurşağının dəyişdirilməsi və bununla bağlı sirkadiyalı ritmlərin pozulması qaraciyər xərçənginin inkişafı ilə əlaqəli ola bilər.
Aztibb.az xəbər verir ki, alimlərin araşdırmalarının nəticələri “Journal of Hepatology” jurnalında dərc edilib.
Tədqiqat əvvəllər insan qaraciyər hüceyrələri ilə transplantasiya edilmiş iki qrup laboratoriya siçanının iştirakı ilə aparılıb. Təcrübə zamanı heyvanlar iki fərqli vəziyyətə məruz qalıblar. Bir qrup gündüz və gecənin təbii dövrünə uyğun olaraq yaşayıb. Başqa bir qrup üçün tədqiqatçılar, San-Fransiskodan Londona uçarkən vaxt zonalarında çoxsaylı dəyişiklikləri simulyasiya edən xüsusi yuxu-oyanma cədvəli hazırlayıblar.
Məlum olub ki, təbii bioritmlərə uyğun yaşayan sınaq siçanları ilə müqayisədə (gecə və gündüzün dəyişməsi ilə bağlı müxtəlif bioloji proseslərin intensivliyində tsiklik dalğalanmalar) digər qrupundan olan gəmiricilərin ömrü daha qısa olub. Bundan əlavə, onlar xroniki xəstəlik olan qaraciyər sirrozunun inkişafına meylli olublar.
Bundan əlavə, eksperimental qrupdan olan siçanlarda viral hepatit (sarılıq) və qaraciyər xərçəngi inkişaf ehtimalı daha yüksək idi. Eyni zamanda, siçanlarda xərçəngin inkişafının molekulyar yolları və mexanizmləri insanlardakı kimi olub. Hətta siçanları normal sirkadiyalı ritmlərə qaytarmaq, öz növbəsində, şişin böyüməsini yavaşladıb və metastazın qarşısını alıb.
Alimlər qeyd ediblər ki, tədqiqat işinin məqsədi reaktiv gecikmənin mütləq xərçəngə səbəb olduğunu sübut etmək deyil. Lakin tədqiqatdan əldə edilən yeni biliklərin ölümcül xəstəliyin müalicəsi və inkişafının qarşısının alınması üçün təkmilləşdirilmiş metodların inkişafına töhfə verəcəyi gözlənilir.