Enerji içkilərinin 21 ölkədə 1,3 milyon gənc üzərində sınağı aparılıb
21.01.2024 14:57

Enerji içkiləri təkcə sağlamlığa deyil, həm də həyatda uğurlara ziyan vurur. Bunu 21 ölkənin məlumatlarından istifadə edən nəhəng tədqiqatın nəticələri sübut edir.

Aztibb.az “Arquments and Facts” nəşrinin məlumatına istinadən xəbər verir ki, bununla bağlı araşdırmanı Nyukasl və Tissayd universitetlərinin, eləcə də Böyük Britaniyanın digər elmi müəssisələrinin alimləri həyata keçiriblər.

Valideynlər bunu bilməlidir!


Tədqiqatçılar 21 ölkədə aparılmış 57 tədqiqatın, o cümlədən 9-21 yaş arası 1.287.682 yeniyetmə və gəncin müşahidələri ilə bağlı məlumatları ümumiləşdiriblər. Nəticələr məyusluq doğurur. Bu cür içkilərin istehlakçıları nəinki daha pis sağlamlıq və həyat keyfiyyətinə malikdirlər, həm də çox nadir hallarda uğura aparan həyat strategiyalarından faydalana biliblər. Bu, valideynlər üçün vacib məlumatdır. Çünki onlar bunu övladları üçün istəməzlər.

Enerji verənlərlə əlaqəli mənfi tibbi, psixoloji və sosial təsirlərin siyahısı sadəcə olaraq üzücüdür. Ancaq əvvəlcə şərtləri razılaşdıraq. Alimlər enerji içkiləri dedikdə, tərkibində çoxlu miqdarda kofein (≥150 mq/l) və şəkər olan sərinləşdirici içkilər, əlavə olaraq digər stimulantlar - taurin, jenşen və guarana (onların təsiri həm kofein, həm də bu maddələrlə qarşılıqlı əlaqədə olması ilə izah olunur) başa düşülür.

Əvvəlcə enerji içkilərinin həyati təsirlərinə nəzər salaq. Onları sevənlər daha çox siqaret çəkir, spirtli içki qəbul edir (hətta ondan sui-istifadə edirlər) və psixoaktiv maddələr qəbul edirlər. Energetik içkilərdən istifadə həyəcan axtarışı, davranış normalarının pozulması (məktəbdə zəif nəticə, dərsdən yayınma, xuliqanlıq və s.) və daha az sağlam həyat tərzi ilə əlaqələndirilir. Və belə içkilərin spirtli içkilərlə içilməsi cinayətkar davranışlar, narkotiklər, artan xəsarətlər və yol qəzaları ilə əlaqəli olur.

Valideynlərin bunu övladlarının həyatda düzgün trayektoriyanı tapmalarına kömək etməsi üçün başa düşmələri vacibdir.

Belə içkilərin psixikaya və sağlamlığa mənfi təsiri dərhal olur. Yuxarıda müzakirə edilən kofein və onunla qarşılıqlı əlaqədə olan maddələr psixoaktiv təsir göstərir. Onların istehlakçıları arasında ağır stress, intihar düşüncələri və faktiki intiharlar daha çox olur. Belə vəziyyətlərin riski enerji içkilərinin dozası ilə artır, gündəlik və təkrar istifadəsi ilə maksimuma çatır.

Təbii ki, enerji içkiləri yuxuya mənfi təsir göstərir, çünki bu, kofein və digər stimulyatorların təsiri ilə birbaşa bağlıdır. Nə qədər çox içsələr, yuxunun müddəti bir o qədər qısalır və keyfiyyəti bir o qədər pisləşir.

Nərgiz Qəhramanova
Müəllifin digər yazıları
ÇOX OXUNANLAR
Hidrogen xərçəng də daxil olmaqla geniş spektrli xəstəlikləri müalicə edə bilər
 Quba Regional Perinatal Mərkəzinin komandası 28-ci həftəsində doğulan körpənin həyatını xilas edib   
Saray Ailə Sağlamlıq Mərkəzinin terapevti Sevinc Zeynalova vəfat edib
Ağcabədi Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının kardioloqu - İlqar Quliyev
Endokrinoloq mühüm elementi olan “xərçəng əleyhinə” menyu təqdim edib
Hepatoloq Tofiq Əkbərov Türkiyədə XV Beynəlxalq Hepatoloji Konqresdə iştirak edib  
Şəki Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısının müavini onkoloji xəstəlikdən vəfat edib
Həyat yoldaşına böyrəyini bağışladı
 Qobustan Rayon Mərkəzi Xəstəxanasında göz əməliyyatlarının icrasına başlanılıb   
Rəşad Mahmudov Lənkəranda Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 101 illiyinə həsr olunmuş elmi seminarda çıxış edib
 Tibb Müəssisələrinin Akkreditasiyası və Keyfiyyətə Nəzarət Mərkəzi yaradılır - Fərman
“Vaksinasiyaya Dəstək” layihəsi çərçivəsində Şəki şəhər Ailə Sağlamlıq Mərkəzində 70-ə yaxın uşaq peyvənd olunub
Ürək qüsurlarının diaqnostikası və müalicə yolları   
Estetik cərrahiyyə və kosmetoloji sahədə qanun pozuntularına yol verən 9 klinika rəhbərliyi məsuliyyətə cəlb olunub