“Facebook” və “Telegram”da "mikrob inkarı" qruplarının on minlərlə üzvü var. Bəzi üzvlər virusların olmadığına, bəziləri isə mikrobların mövcud olduğuna, lakin xəstəliklərə səbəb olmadığına inanır.

Aztibb.az xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, sosial mediada mikrobların mövcudluğuna inanmayan insanlardan ibarət, mikrob inkar edən qruplar və üzvləri artmaqdadır.

Beləq qruplardan birinin üzvü, Cənubi Afrikanın Keyptaun şəhərində yaşayan terapevt, naturopat Veronika Haupt COVID-19 peyvəndinin tərkibinə və bəzi iş yerlərinin peyvəndi tələb etdiyinə şübhə etməyə başladı.

Bu, onun hekayəsinin sağlamlıqla maraqlanan bir çox insanın hekayəsindən fərqli olduğu hissədən başlayır:

"Düşünürəm ki, insandan insana keçdiyi deyilən bir yoluxucu xəstəlik haqqında bütün fikir, şübhəsiz ki, çox uzun müddətdir bəşəriyyətə deyilən bir nağıldır".

Veronika onun kimi mikrobların mövcudluğuna inanmayan insanlar üçün onlayn qrupun üzvüdür. Əksinə elmi sübutlara baxmayaraq, qrup günü-gündən böyüyür.

Sosial mediada aparılan təhlillər göstərir ki, “germ deniers”in ingiliscə qarşılığı olan germ deniers açar sözü axtarıldığında 2020-ci ilə qədər bu məsələ demək olar ki, heç danışılmayıb, COVID-19 pandemiyası ilə gündəmə gəlib.

Lakin pandemiya başa çatdıqdan sonra məsələ bir kənara qoyulmayıb. Əksinə, getdikcə artan mərcin sayı idi və açar sözlərdən istifadə 2023-cü ildə son üç ilin cəmindən çox olub.

Bir çox inkarçı 1800-cü illərdə irəli sürülən, lakin etibarsız olduğu sübut edilmiş bir nəzəriyyəyə əsaslanır.

O dövrdə mikrobların xəstəliklərə səbəb olduğu sübut olunsa da, fransız alimi Antuan Beşampın torpaq nəzəriyyəsini irəli sürməsi mikroblarla xəstəliklər arasındakı əlaqənin şübhə altına alınmasına səbəb olub. Nəzəriyyəyə görə, mikroblar yalnız sağlam olmayan bədənə daxil olduqda xəstəlik yaradan mutantlara çevrilən zərərsiz varlıqlardır.

A.Beşampın nəzəriyyəsi mikrobların xəstəliyə səbəb olduğunu göstərən çoxsaylı sübutlarla təkzib edildi.

Mikrob inkarçılığının 19-cu əsr nəzəriyyəsinə sadiqlik ilə daha az əlaqəsi var və daha çox bir şeyin tamamilə rədd edilməsi ilə əlaqəlidir.

Hökumətlərdən və ya səhiyyə qurumlarından nə zaman bir bəyanat gəlsə, şübhəsiz ki, yanlış olduğuna dair geniş bir inam olur.

Bu o demək deyil ki, hökumətləri sorğu-sual etmək düzgün deyil.

Molekulyar Bioloq Dan Uilson deyir ki, bu qeyri-elmi iddialar geniş “sağlamlıq” başlığı altında yayılmaqdadır.

Dr. Vilson qeyd edir ki, bütün xəstəliklər mikroblardan qaynaqlanmır. Halbuki Veronika heç bir elmi əsas olmadan bütün xəstəliklərin bədənimizə daxil olan toksinlər, çirklənmə və ya elektromaqnit dalğalarından qaynaqlandığını düşünür.

O, müştərilərinə deyir ki, “sağlam olmaq sizin həkiminizin deyil, sizin öz əlinizdədir”.

“Facebook”da mikrob inkar edən ən böyük qrupda üzvlər həmçinin həkimlərdən, dərmanlardan və peyvəndlərdən necə qorunmaq barədə tövsiyələr paylaşırlar.

Dr. Uilson deyir: "Mikrob inkarı və peyvənd əleyhinə qrupların mütləq çoxlu kəsişmə nöqtələri var. Hətta deyərdim ki, mikrob inkar edənlər peyvənd əleyhinə dairədədirlər. Mən onları biologiyanın düz torpaqçıları adlandırıram, çünki onlar da, Yerin yuvarlaq olduğunu göstərən fotoşəkilləri görsələr belə bunu inkar edənlər kimi inkar etməyə davam edirlər… Biz bir heyvanı virusa yoluxdurub onu xəstələndirə bilərik. İnsanlarda da eyni genetik ardıcıllığı tapıb onun insandan insana necə keçdiyini və xəstəliyin necə yayıldığını izləyə bilərik".

Mikroskopda virus və digər mikrobların göründüyünü söyləyən Dr. Uilson belə davam edib:

"Lakin bu zəngin sübutlara baxmayaraq, mikrob inkarının müxtəlif formaları kütlələr arasında yayılmaqdadır. Məsələn, HİV-in QİÇS-ə səbəb olmadığı fikri getdikcə geniş yayılır və mən bunun əsas sui-qəsd nəzəriyyəsinə çevriləcəyindən qorxuram".

2000-ci illərin əvvəllərində Veronikanın vətəni Cənubi Afrikada, o vaxtkı prezident Thabo Mbeki QİÇS-in HİV virusundan qaynaqlandığını inkar etdi.

Mbeki həmçinin virusun bədəndə çoxalmasını dayandıran həyat qurtaran antiretrovirus dərmanlardan imtina edib.

Harvard Universitetinin araşdırmasına görə, bu münasibət 300 mindən çox ölümün qarşısı alınmaması ilə nəticələnib.

Cənubi Afrikada HİV-in qarşısının alınması və müalicəsi sahəsində çalışan insanlar deyirlər ki, bugünkü vəziyyət 20 il əvvəlkindən heç də fərqlənmir.

QİÇS inkarçılığı onların üzləşdiyi ən böyük problem deyil.

Lakin yavaş-yavaş artan şübhə dalğası Roberto Pereyra kimi HİV tədqiqatçılarını titrədir:

"Mən bunun doğru olduğunu düşünmürəm, xüsusən də bu ölkədə bu qədər iztirablara səbəb olanda. Bu, həqiqətən qanımı dondurur. Tarixin təkrarlandığını görmək istəmirsiniz, amma görünür, tarix çox tez-tez təkrarlanır".