Alimlər qədim Misirdə yetkin yumurtalıq teratomunu aşkar ediblər
13.11.2023 15:36

Cənubi İllinoys Universitetinin alimləri tərəfindən Misirdə aparılan bioarxeoloji tədqiqatlar heyrətamiz kəşflə nəticələnib - yetkin yumurtalıq teratoması aşkar edilib.


Aztibb.az “Science Direct” portalına istinadən xəbər verir ki, çoxkameralı yeraltı məzarda qalıqları aşkar edilən 18-21 yaşlı gənc qadın tədqiqatçıların diqqət obyektinə çevrilib. Tapıntı təxminən eramızdan əvvəl 1345-ci ilə, Yeni Krallığın dövrünə aiddir. Qadının qalıqları ilə birlikdə çox loblu kalsifikasiya olunmuş kütlə, həmçinin çanaq boşluğunda müəyyən edilmiş dişləri ehtiva edən iki əlaqəli kalsifikasiyalı kütlə aşkar edilib.


Tədqiqatçılar diqqətli diferensial diaqnozla birlikdə makroskopik qiymətləndirmə aparıblar. Çoxlu dişlərin inkişafı və onların xarakterik xüsusiyyətləri aşkar edilmiş kütlənin yumurtalıq teratoması olduğunu müəyyən etməyə imkan verib. Bu nadir hal Misirdə qeyri-elit qəbiristanlıqlardakı ən bəzəkli qəbirlərdən birində dəfn edilmiş gənc qadında müəyyən edilib.


Qeyd edək ki, yumurtalığın teratoması – rüşeym səhifələrindən törənən və bu orqan üçün xarakterik olmayan toxumalardan ibarət herminogen şişdir.


Bu hal Firon Misirdə və Afrikada daha geniş kontekstdə yetkin yumurtalıq teratomunun yeganə qeydə alınmış nümunəsini təmsil edir. Tapıntı həm zaman, həm də məkan baxımından teratomaların keçmiş haqqında biliklərimizi xeyli zənginləşdirir.


Yetkin yumurtalıq teratoması adətən yumurtalıq inkişafı ilə əlaqəli toxuma da daxil olmaqla müxtəlif növ toxumalardan əmələ gələn bir şiş növüdür. Bu xoşxassəli bir şişdir, yəni adətən xərçəngli deyil.


Teratomalar müxtəlif toxuma növlərinə fərqlənə bilən hüceyrələrdən əmələ gəlir. Nəticədə şişdə saç, dəri, əzələ və hətta dişlər kimi müxtəlif toxumalar əmələ gələ bilər. Teratomalar iki əsas növə bölünür: yetkin və yetişməmiş. Yetkin teratoma adətən yaxşı diferensiallaşmış toxumalardan ibarətdir, yetişməmiş teratoma isə daha az ixtisaslaşmış və ya az inkişaf etmiş toxumaları ehtiva edə bilər.

Nərgiz Qəhramanova
Müəllifin digər yazıları
ÇOX OXUNANLAR
Mərkəzi Klinikada 1 günlük, çəkisi 2800 qr olan körpə üzərində ağır əməliyyat icra edilib
Hidrogen xərçəng də daxil olmaqla geniş spektrli xəstəlikləri müalicə edə bilər
Saray Ailə Sağlamlıq Mərkəzinin terapevti Sevinc Zeynalova vəfat edib
 Quba Regional Perinatal Mərkəzinin komandası 28-ci həftəsində doğulan körpənin həyatını xilas edib   
 Almaniyadan dəvət olunmuş ortoped-travmatoloq Diaqnoz Tibb Mərkəzində pasiyentləri ödənişsiz qəbul edir   
Ağcabədi Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının kardioloqu - İlqar Quliyev
Endokrinoloq mühüm elementi olan “xərçəng əleyhinə” menyu təqdim edib
Şəki Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısının müavini onkoloji xəstəlikdən vəfat edib
 Qobustan Rayon Mərkəzi Xəstəxanasında göz əməliyyatlarının icrasına başlanılıb   
Həyat yoldaşına böyrəyini bağışladı
Rəşad Mahmudov Lənkəranda Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 101 illiyinə həsr olunmuş elmi seminarda çıxış edib
“Vaksinasiyaya Dəstək” layihəsi çərçivəsində Şəki şəhər Ailə Sağlamlıq Mərkəzində 70-ə yaxın uşaq peyvənd olunub
Hepatoloq Tofiq Əkbərov Türkiyədə XV Beynəlxalq Hepatoloji Konqresdə iştirak edib  
Ürək qüsurlarının diaqnostikası və müalicə yolları