"Artıq çəki" epidemiyası - Piylənmə XXI əsrin qlobal problemidir / 2-ci yazı 
24.02.2023 10:08

Piylənmə problemini uşaqlıqdan, gənclikdən deyil, daha əvvəldən düşünmək lazımdır. Professor Aleksandr Ametov bildiri ki, piylənmənin qarşısının alınmasında bu yanaşma xüsusilə nəzərə alınmalıdır.

 

Aztibb.az "Arqumentı i Faktı" nəşrində dərc olunan növbəti yazını ixtisarla təqdim edir. Nə üçün artıq yağ bəşəriyyət üçün bu qədər təhlükəlidir? 

 

Alim qeyd edir ki, bütün funksiyaların, orqan və sistemlərin təməli metabolik proqramlaşdırmanın olduğu prenatal dövrdə qoyulur. Çox yüksək, yaxud çox aşağı bədən çəkisi ilə (4,5 kq-dan çox və 2,5 kq-dan az) doğulan uşaqların gələcəkdə piylənmə və şəkərli diabetlə üzləşmə riski böyükdür. Bədən çəkisi insulin müqavimətinin pozulmasında rol oynayır və 50 yaşına qədər belə insanlarda metabolik xəstəliklər riski 7-10 dəfə artır.

 

Buna görə də, gələcək analar hamiləliyini diqqətlə planlaşdırmalı, sağlamlığına və qidalanmasına diqqət yetirməlidirlər. 

 

Professor bu məsələdə təkcə genetik meyl deyil, həm də ətraf mühit amilləri və həyat tərzinin əhəmiyyətli rol oynadığını deyir: “Hesdab edirəm ki, piylənmənin artması ilə bağlı əsas problem bizim aşağı qida mədəniyyətimiz və eyni dərəcədə aşağı fiziki aktivliyimizdir”. 

 

“Çoxumuz gündə 23,4 saat oturaq həyat tərzi keçiririk. Yəni, aktivlik orta hesabla cəmi 20 dəqiqə təşkil edir. Metabolik sağlamlığı qorumaq üçün 22 yaşdan yuxarı bütün insanlar gündə 10.000 addım getməlidirlər. 50-60 yaşdan yuxarı olanlar isə hər gün ən azı 3000 addım atmalıdırlar”, – deyə A.Ametov bildirib. 

 

Professor piylənmənin daha çox ətraf mühit olduğunu təsdiqləyən maraqlı bir araşdırma haqqında danışıb: “Məlum olub ki, artıq çəkisi olan bir neçə dostunuzun olması sizin də “piylənmə şansı”nızı artırır".  

 

Əksər ölkələrdə əhalinin fiziki fəallığının artırılması məqsədilə kompleks layihələri özündə əks etdirən dövlət dəstəyi proqramlarının tətbiq olunmasına baxmayaraq, mütəxəssislərin fikrincə, piylənmənin qarşısının alınmasında əsas məsələ insanın öz həyat tərzinə diqqət yetirməsidir. 

 

“Sağlam həyat tərzi öyrədilməli, bu düşüncəyə uşaqlıqdan sərmayə qoyulmalıdır. Bu problemdən əziyyət çəkənlər başa düşməlidirlər ki, həyatı boyu qazanılmış metabolik pozğunluqların qarşısını almağa imkan verəcək sehrli həb yoxdur”, – Rusiya Elmlər Akademiyasının akademiki Yelena Qoluxova bildirib.

 

Nərgiz Qəhramanova
Müəllifin digər yazıları
ÇOX OXUNANLAR
Qaraciyərin düzgün işləməməsinin ƏLAMƏTLƏRİ  
Təbii vasitə 12 həftə ərzində 8 kiloqrama qədər arıqladır
Buğda cücərtisi gənclik iksiri kimi də bilinir
Təcili tibbi yardım briqadasının yardımı ilə 66 yaşlı xəstə Mərkəzi Klinik Xəstəxanaya hospitalizasiya olunub
Şuşa Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının ginekoloqu Şəbnəm Baxşəliyeva - Həkimlərimizi tanıyaq!
Şahdamara stend taxıla bilərmi?
Sürətli döyüntünün tək səbəbi ürək deyil!
Masallı Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının otorinolarinqoloqu Kamran Musayev - Həkimlərimizi tanıyaq!
Uşaq cərrahı Günel Əmiraslanova Şəkidə Bonum Medicalda pasiyent qəbulu həyata keçirəcək
Böyrək daşı xəstəliyi nədir və necə yaranır?
Regionlarda fəaliyyət göstərən peşəkar səhiyyə işçilərini tanıtmaqda davam edirik!
Ağır vəziyyətdə Respublika Uşaq Klinik Xəstəxanasına yerləşdirilən 2 yaşlı uşaq həyata qaytarılıb
Qastroezofageal reflüks xəstəliyindən əziyyət çəkən pasiyent Diaqnoz Tibb Mərkəzində sağlamlığına qovuşub
Naftalan Şəhər Mərkəzi Xəstəxanasının nevroloqu Təranə Bayramova - Həkimlərimizi tanıyaq!