Bioloji aktiv toxuma olan xayalar həm spermatozoidlərin hazırlanmasını həm də cinsi hormon olan testosteronun əsas mənbəyidir. Yəni spermatozoidlər tamamilə, testosteronun isə əsasən xayalarda hazırlanır.
Aztibb.az xəbər verir ki, uroloq, androloq Ziyad Əliyev sıx alt paltar geyinməyin varikosel xəstəliyi qədər xayalara mənfi təsirindən danışıb.
Xayalar bütün digər orqanlarda fərqli olaraq bədənin xaricində, xüsusi yataqda – xayalıqda yerləşir. Burada onlar özlərini normal, komfortlu hiss edirlər. Orqanzmin bütün digər orqan və tocumalarından fərqli olaraq xayalığın dərisi altında piy təbəqəsi yoxdur. Yəni, təkamül prosesində xayalıq, yaxud xaya kisəsi piydən azad olub. Onun yerinə isə xayalığın dərisi altında ətli qişa adlanan, ətraf mühitə çox həssas və tez reaksiya vermək qabiliyyəti qazandıran qəbəqə var.
Həkim qeyd edib ki, xayalığın daxilində gedən bütün bioloji proseslər, bu prosesləri idarə edən fermentlər, kofermentlər, androgen birləşdirən zülallar, trensmembran G – zülallar yalnız bədən temperaturundan 3 – 4 C aşağı temperaturda fəaliyyət göstərir. Yəni xayalığı temperaturu artarsa dərisi boşalır, sallanır ki, optimal temperauru təmin etsin xayalar üçün. Əksinə ətraf mühitdə temperatur aşağı düşərsə xayalığın dərisi yığılır. Bir sıra xəstəliklər zamanı xayalığın temperaturu artır. Nətiəcədə isə xayalığın funksiyası pozulur.
“Sıx alt paltar geyindikdə də xayalarda termorequlyasiya pozulur. Yəni, bu zaman xayalar bədənə sıx yapışır və temperaturu daima bədən temperaturu olur. Bədən temperaturunun təsirindən qlikozaminqlikan adlanan bu zülallar denaturasiya uğrayır. Yəni, öz təbii qruluşunu dəyişir. Bu zülalların pıxtalaşması spermatozoidin yumurtahüveyrəni tanımasını və reaksiya qabiliyyətini əngəlləyir. Nəticədə mayalanma baş tutmur”, - deyə uroloq vurğulayıb.
Eyni zamanda xaya daxilində gedən bir çox bioloji proseslər zəifləyir. Nəticədə spermatozoidlərin əmələ gəlmə prosesi də pozulur, onların sayı azalır.