- Parazitar xəstəliklərin geniş yayılmasına səbəb olan əsas amillər və ortaya çıxan problemlər hansılardır?
- Qeyd edim ki, kütləvi işlədilən antiparazitar preparatlara qarşı törədicilərin rezistentliyinin proqressiv surətdə artması bu xəstəliklərlə bağlı vəziyyəti mürəkkəbləşdirir. Miqrasiya proseslərinin intensivləşməsi, beynəlxalq ticarətin və turizmin inkişafı, hiperurbanizasiya, xalqlararası müharibələr və s. qlobal problemlər protozoozların arealının genişlənməsinə, onların bir regiondan digərinə daşınmasına səbəb olur. Bu, xeyli dərəcədə diaqnostik və terapevtik çətinliklər yaradır, həmçinin bir sıra protozoozların, məsələn, malyariyanın əvvəllər ləğv edildiyi yerlərdə baş qaldırmasına gətirib çıxarır.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatlarına görə, parazitar xəstəliklərin artmasının əsas səbəblərindən biri də əhalinin kasıb təbəqəsinin çoxalmasıdır. Çünki kasıb əhalinin immunoloji statusu da zəifləyir. Azərbaycanda 90-cı illərin əvvəlində bu cür vəziyyət yaranmışdı. Hazırda isə bir çox ölkələri, xüsusən də Afrika ölkələrini inkişafdan saxlayan məhz protozooz xəstəliklərdir.
Bakterial, rikketsioz və virus infeksiyaları ilə mübarizədə müasir təbabətdə böyük uğur qazanılmasına baxmayaraq, tibbi protozoologiya sahəsində bir çox problemlər hələ də həll edilməyib. Məsələn, protozoozların profilaktikası üçün səmərəli vaksinlərin hazırlanması, ibtidailərin mürəkkəb ekologiyası və yayılma xüsusiyyətlərinin tədqiqi, diaqnostika və müalicə vasitələrinin kifayət qədər olmaması həllini gözləyən çox vacib məsələlərdir.
professor Rafiq Çobanov
Aztibb.az