“Müharibədən qayıdan insanlara çox həssaslıqla yanaşmalıyıq” - Psixoloq MƏSLƏHƏTİ
04.02.2021 13:22

Müharibədən qayıdanlar travma yaradacaq çox ağır səhnələrdən keçiblər. Ümumiyyətlə müharibə psixologiyası çox dərin və çətin psixoloji vəziyyətdir. 

 

Bunu Aztibb.az-a müsahibəsində müharibədən qayıdanların psixoloji vəziyyəti ilə bağlı məsələyə münasibət bildirən psixoloq İlahə Dadaşova deyib.

 

Psixoloq bildirib ki, cəmiyyətimizdə hazırda 2 ən aktual mövzu var. Onlardan biri son günlər ard-arda intihar hallarının baş verməsi, digəri isə döyüş bölgəsindən gələn şəxslərin psixoloji drumu və onlarla necə rəftar edilməsidir:

 

“Müharibədən qayıdanlarım yaşadıqlarına adaptasiya olmaları üçün çox güclü psixoloji durum tələb edir.  Bəzilərinin psixologiyası buna uyğunlaşa bilir, bəziləri isə yox.

 

Əslində müharibə onlarda özləri ilə ömür boyu daşıyacaqları travma yaradıb. Bəzi şəxslərdə kəskin stres pozuntusu, bəzilərində posttravmatik stress pozuntusu, bəzilərində kəllə-beyin travması nəticəsində alınan kantuziyalar mövcuddur. Amma hər bir halda müharibə bitəndən sonra bütün bu halların tamamilə aradan qaldırılması mümkün deyil. O insanlar ideal həyata adaptasiya olmağa çalışırlar. Bu onlar üçün heç asan deyil. Yaşadıqları şərait, yaxın bildikləri, bir yerdə yemək yedikləri insanların şəhid olması asanlıqla adaptasiya olacaqları bir şey deyil.

 

Nəzərə alaq ki, döyüşdən qayıdan insanlar çox ağır travmalar yaşayırlar. Ona görə də onlara çox həssaslıqla yanaşılmalıdır. Cəbhədən qayıdanların yaşadığı evlərdə sakit mühit yaradılmalıdır”.

 

İ.Dadaşovanın sözlərinə görə, müharibə şəraitində istifadə olunan döyüş sursatlarının səsləri hələ də onlara çox pis təsir edir. Bunu nəzərə alaraq təyyarə səsi, adi siqnal səsi, hətta qapı çırpılması səsi də onlara çox mənfi təsir göstərir. Əslində cəmiyyət olaraq adi yol şəraitində də biz bunu nəzərə almalıyıq. Bacardığımız qədər onların travmasını nəzərə alaraq siqnallardan az istifadə etməliyik. Ailələri onları səs-küy olan yerlərdən uzaq tutmalıdır.

 

Doğrudur, qohumlar cəbhədən qayıdanları həmişə ziyarətə gedir. Ancaq həmin şəxslərin ziyarətinə gedərkən özləri ilə uşaqlarını aparmamaları məsləhətdir. Çünki uşaq səs-küyləri də bu şəxslərə mənfi təsir edə bilir. Onların cəmiyyətə adaptasiya olunması üçün hələ bir müddət zaman lazımdır. Ona görə də bunları nəzərə alaraq onlara çox həssas yanaşmalıyıq. 

ÇOX OXUNANLAR
Qaraciyərin düzgün işləməməsinin ƏLAMƏTLƏRİ  
Təbii vasitə 12 həftə ərzində 8 kiloqrama qədər arıqladır
Buğda cücərtisi gənclik iksiri kimi də bilinir
Təcili tibbi yardım briqadasının yardımı ilə 66 yaşlı xəstə Mərkəzi Klinik Xəstəxanaya hospitalizasiya olunub
Şuşa Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının ginekoloqu Şəbnəm Baxşəliyeva - Həkimlərimizi tanıyaq!
Şahdamara stend taxıla bilərmi?
Masallı Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının otorinolarinqoloqu Kamran Musayev - Həkimlərimizi tanıyaq!
Sürətli döyüntünün tək səbəbi ürək deyil!
Uşaq cərrahı Günel Əmiraslanova Şəkidə Bonum Medicalda pasiyent qəbulu həyata keçirəcək
Böyrək daşı xəstəliyi nədir və necə yaranır?
Regionlarda fəaliyyət göstərən peşəkar səhiyyə işçilərini tanıtmaqda davam edirik!
Ağır vəziyyətdə Respublika Uşaq Klinik Xəstəxanasına yerləşdirilən 2 yaşlı uşaq həyata qaytarılıb
Qastroezofageal reflüks xəstəliyindən əziyyət çəkən pasiyent Diaqnoz Tibb Mərkəzində sağlamlığına qovuşub
Naftalan Şəhər Mərkəzi Xəstəxanasının nevroloqu Təranə Bayramova - Həkimlərimizi tanıyaq!