Öd daşlarının əmələgəlmə riskini artıran SƏBƏBLƏR
13.01.2021 11:24
Öd daşlarının yaranma səbəbini 3 qrupa bölmək olar: metabolik, infeksion və öd durğunluğu. Metabolik səbəb: ödlə çoxlu miqdarda suda həll olmayan xolesterol maddəsi ifraz olunur. Xolesterolun suda həll olmasını, onun öd duzları və fosfolipidlərlə birləşməsi nəticəsində əmələ gələn və mitsella adlanan strukturlar təmin edir. Mitsella strukturların suda həll olmayan yağ hissələri daxili tərəfdə, su xoşlayan hissələri isə kənar sərhədlərdə düzülür və belə quruluşu sayəsində bu strukturlar suda həll olur.
Mərkəzi Gömrük Hospitalının cərrahı Kamran Beydullayev “Həkim məsləhəti” rubrikasında “Öd daşının yaranma səbəbləri nədir?” sualını cavablandırarkən belə deyib.
Onun sözlərinə görə, ödün tərkibində xolesterolun miqdarı onları həll edə biləcək vəziyyətə gətirən öd duzları və fosfolipidlərdən çox olduqda, öd kristalları əmələ gəlməyə başlayır. Bu cür öd həddən artıq doymuş və ya litogenik öd adlanır. Yaş artdıqca, qadın cinsində, artıq çəkisi olan insanlarda və bəzi dərmanların təsirindən ödün tərkibində olan xolesterolun miqdarı arta bilər. Eyni zamanda bəzi təsirlərdən xolesterolun həll olmasını asanlaşdıran öd duzları və fosfolipidlərin miqdarı azala bilər. Məsələn, estrogen qəbulu buna səbəb ola bilər:
"Bu vəziyyətlərin hamısı öd daşlarının əmələ gəlmə riskini artırır. Buna baxmayaraq, bu şərtlər olan bir xeyli insan var ki, onlarda öd daşları yaranmır. Bu da o deməkdir ki, öd daşlarının yaranması üçün başqa şərtlər də vardır. Hemoliz olan xəstələrdə piqment daşları əmələ gəlir.
Hereditary Spherocytos, oraqvari hüceyrə anemiyası, talassemiya, malyariya xəstəlikləri və ürəkdə olan protezlər səbəbindən qırmızı qan hüceyrələrinin parçalanması bu vəziyyəti yarada bilir.
Piqment daşlar həm də öd yolları daralmalarında əmələ gələ bilər. İnfeksion səbəb: daş əmələ gəlmə prosesində infeksiyanın rolu tam aydın deyil. Adətən xəstələrdən götürülmüş daşlar steril olur. Amma bir sıra öd daşlarının mərkəzində mikroblar aşkarlana bilir. Helikobakter Pilori bakteriyasının antigeni tərkibində daş olan bir sıra öd kisələrində tapılmışdır. Öd durğunluğu: bəzi vəziyyətlərdə öd kisəsinin yığılma qabiliyyəti azalır".
Həkim əlavə edib ki, bunlara hamiləlik dövründə esterogen səbəbindən və trunkal vaqotomiya (azan sinirin kəsilməsi) zamanı baş verən vəziyyətləri misal göstərmək olar. Bu vəziyyətlərin hamısında öd daşının rastgəlmə ehtimalları yüksəkdir. Uzun müddət parenteral qidalanmada (xəstə ağızdan deyil, damardan qidalanır) olan xəstələrdə öd daşları tez-tez rast gəlinir. Ağızdan qida qəbulunun azalması 12 barmaq bağırsağın selikli qişasından ifraz olunan və öd kisəsinin yığılmasına səbəb olan xolesistokinin adlanan maddənin ifrazını azaldır".
Bu bölməyə aid digər xəbərlər
Autizmdən əziyyət çəkən uşaqlar üçün təmənnasız müayinə və müalicə prosedurları həyata keçirilir - AKSİYA
19.04.2024 | 10:14
Psixiatr: "Kəllə beyin travması, neyroinfeksiyalar Parkinson əlamətlərinin yaranmasına gətirib çıxara bilər"
11.04.2024 | 14:16
Dişləri sıxmaq nəyə səbəb olur?
09.04.2024 | 16:26
Dünyada təxminən 5000-7000 uşaqdan biri anus atreziyası ilə doğulur
08.04.2024 | 16:28
Vitamin D defisiti necə yaranır?
05.04.2024 | 09:32
Böyük Britaniyada öskürəksiz təhlükəli vərəm ştamı qeydə alınıb
01.04.2024 | 10:55
Aşağı nəbz təhlükəlidirmi?
31.03.2024 | 12:30
Uşaqlarda döş qəfəsinin deformasiyasının səbəbləri
26.03.2024 | 13:00
Şahdamara stend taxıla bilərmi?
24.03.2024 | 14:18
Ramazan ayı boyunca bədəninizdə suyun miqdarına fikir verin!
24.03.2024 | 08:00
ÇOX OXUNANLAR
Gənc həkim Samux Rayon Mərkəzi Xəstəxanasında işə başlayıb
18.04.2024 | 13:04
Yulaf sağlamlığa bu xüsusiyyətinə görə zərərlidir
12.04.2024 | 10:32
Gömrük Hospitalının Təcili Tibbi Yardım şöbəsi və Çağrı Mərkəzi bayram günlərində 7/24 rejimində fəaliyyət göstərəcək
12.04.2024 | 10:31
Xalq yazıçısı Çingiz Abdullayev Mərkəzi Gömrük Hospitaldan evə buraxılıb
17.04.2024 | 17:00
Hər gün ispanaq yeməyin FAYDALARI
13.04.2024 | 11:47
Ramazan sonrası necə qidalanmalı?
11.04.2024 | 11:49
Peşəkar həkimlərimizi tanıyaq! - Tibb üzrə fəlsəfə foktoru Sədi Allahverdiyev
13.04.2024 | 17:13
Tibb üzrə fəlsəfə doktoru Yazgül Abdıyevanı 50 illik yubileyi münasibətilə təbrik edirik!
17.04.2024 | 15:43
Pediatr Sevil Orucovanın məqaləsi: "Həkim insanlara Günəş qədər lazımdır"
15.04.2024 | 15:58
Bu hallarda qırmızı ət zərərli və ya sağlam hesab edilir
14.04.2024 | 15:11
Regionlarda fəaliyyət göstərən peşəkar səhiyyə işçilərini tanıtmaqda davam edirik!
13.04.2024 | 09:56
Qaranlığa qalib gələn təbib - Rəşad Mahmudov yazır...
15.04.2024 | 12:42
6 yaşlı pasiyent üzərində cərrahi əməliyyat uğurla icra edilib
16.04.2024 | 10:39
Naftalanda “Zirvələrə yüksələn zərif insan ömrü” adlı tədbir keçirilib
16.04.2024 | 11:19
Maarifləndirici tədbir: “Məişət zorakılığına yox deyək!”
15.04.2024 | 14:39