Jalə Cavadova: "Süni klimaks xarici təsirlərlə bağlı olaraq yumurtalıqların fəaliyyətinin dayanmasıdır"
21.07.2023 11:56
Respublika Perinatal Mərkəzin mama-ginekoloqu Jalə Cavadova klimaksla bağlı suallarımızı cavablandırıb.
Aztibb.az müsahibəni təqdim edir:
- Jalə həkim, klimaks nədir?
- Klimaks və ya menopauza - orqanizmin təbii "qocalma" prosesinin mərhələsidir, qadının cinsiyyət sisteminin aktivliyinin yaşla əlaqədar tədricən azalması ilə xarakterizə olunur. Qadında menstruasiya (aybaşı) ardıcıl olaraq 12 ay olmadıqda, klimaksdan söhbət açıla bilər. Bəzi qadınlarda bu zaman sinir sisteminin, daxili orqanların, maddələr mübadiləsinin pozulması olur – klimakterik sindrom inkişaf edir.
Klimaks vaxtı yumurtahüceyrələrin miqdarı çox sürətlə azalır və menstruasiya dayandıqda tək-tük follikul qalır ki, sonradan onlar da itir.
Estrogenlər (qadın hormonları) orqanizmin bir çox hissələrinə – damarlara, ürəyə, sümüklərə, süd vəzlərinə, uşaqlığa, sidik-ifrazat sisteminə, dəri və baş beyinə təsir edir. Onların səviyyəsinin azalması klimaksın bir çox əlamətlərinin səbəbi hesab olunur. Klimaksın başlanması ilə əlaqədar, yumurtalıqda cinsi meylə cavabdeh olan testosteron hormonunun da sintezi azalır.
- Menopauza neçə yaşında başlayır və nə qədər davam edir?
Klimaksın başlaması üçün orta yaş 51 yaşdır. Əksər qadınlarda menopauza 45-55 yaş arası başlayır, lakin aybaşı 55-60 yaşdan sonra da kəsilə bilir. Menopoauza siqaret çəkən, heç vaxt hamilə qalmayan və yüksək dağ şəraitində yaşayan qadınlarda vaxtından tez başlayır.
Menopauza ilə əlaqədar hormonal dəyişikliklər, sonuncu aybaşı qanaxmasından 4-5 il əvvəl başlayır ki, bu dövrə də premenopauza deyilir. Qadınlar klimaksın ilk əlamətlərini özlərində, hətta normal menstruasiya olduqda da hiss edə bilərlər. Premenopauza dövrünü və ondan sonrakı bir ili "perimenopauza" adlandırırlar.
- Erkən klimaksın əlamətləri nələrdir?
- 40 yaşı tamam olmayan qadınlarda menopauza simptomları yarandıqda, erkən və ya vaxtından tez başlayan klimaksdan söhbət gedə bilər. Erkən menopauza 15 yaşdan 39 yaşadək istənilən yaşda inkişaf edə bilər. Erkən klimaksın ilk əlaməti hormonal tənzimləmənin pozulmasından irəli gələn qeyri-mütəmadi menstrual qanaxmalardır.
Erkən klimaksın qarşısını almaq üçün balanslaşdırılmış həyat tərzi keçirmək, reproduktiv orqanların sağlamlığına nəzarət etmək, ildə ən azı 1 dəfə mama-ginekoloqun müayinəsində olmaq, qarın boşluğunun travmalarından uzaq olmaq, az travmatik cərrahi müalicə üsullarına üstünlük vermək məsləhət görülür.
- Doktor, bəs süni kilmaks haqda nə deyə bilərsiz?
- Süni klimaks xarici təsirlərlə (bədxassəli xəstəliklərin kimya terapiyası və ya radioterapiyası, yumurtalıqların və uşaqlığın cərrahi yolla xaric edilməsi, yumurtalıqların fəaliyyətinə təzyiq göstərən dərmanlardan istifadə edilməsi) bağlı olaraq yumurtalıqların fəaliyyətinin dayanmasıdır.
Bu bölməyə aid digər xəbərlər
Gözlərə nur bəxş edən fədakar həkim
19.04.2024 | 10:29
Ülviyyə Mikayılzadə: "Naftalan nefti digər fizioterapevtik üsullarla kombinə olunan formada tətbiq edildikdə yüksək terapevtik nəticə verir"
08.04.2024 | 12:09
Şirvan ŞMX-nın direktoru: “Şirvanda Regional Travmatoloji Mərkəz yaradılacaq"
05.04.2024 | 11:41
Natiq Əliyev: “Hacıqabulda Regional Mikrobiologiya Mərkəzi qurulacaq”
05.03.2024 | 12:00
“Elektron resept” sistemi ölkədə rəsmi qeydiyyatdan keçən dərman vasitələrinin beynəlxalq təsnifatı əsasında reseptlər yazmağa imkan verir
20.02.2024 | 13:09
Valideynlər virus xəstəliklərinin fəsadlaşmaması üçün övladlarını vaxtında pediatr müayinəsinə aparmalıdırlar
19.02.2024 | 12:03
"İstər kəskin, istər xroniki paraproktit təkrar olunan xəstəlikdir" - MÜSAHİBƏ
16.02.2024 | 16:17
Zaur Əliyev: "Gələcəyə baxışımız ölkədə universal və dayanıqlı tibbi sığortanı təmin etməkdir"
02.02.2024 | 16:29
Bəxtiyar Musayev: “Mərkəzi Gömrük Hospitalı fəaliyyət göstərdiyi 15 il ərzində vətəndaşlara yüksək səviyyədə tibbi xidmət göstərib”
24.01.2024 | 18:34
Loqoped-defektoloq Xavər Abdullayeva: "Kəkələmələr bir çox hallarda psixoloji travmalar səbəbindən baş verir"
19.01.2024 | 16:37
ÇOX OXUNANLAR
Diyetoloq arıqlamaq üçün daha tez-tez gülməyi və əsnəməyi məsləhət görüb
29.04.2024 | 17:25
Həddindən artıq su qəbulu beyin şişməsinə səbəb ola bilər
23.04.2024 | 07:58
Suyun düzgün içilməsi ilə bağlı keçmişin məsləhətləri
29.04.2024 | 09:15
Sümük bulyonu arıqlamağa kömək edir
29.04.2024 | 08:26
Həyata keçirdiyi hər bir proseduru dəqiqliyi ilə yoxlayan həkim - Nuranə Abbasova
23.04.2024 | 10:12
TƏBİB Bakı Baş Səhiyyə Mərkəzinin tabeliyində olan tibb müəssisələri üzrə vakant yerlər elan edir
25.04.2024 | 10:32
Nahidə Mahmudova Dövlət Gömrük Komitəsi Tibbi Xidmət İdarəsinin Mərkəzi Hospitalının rəis müavini təyin olunub
24.04.2024 | 11:11
Bakı Baş Səhiyyə Mərkəzinin tabeliyindəki tibb müəssisələrinə işçilər axtarılır
26.04.2024 | 10:59
Seminarda müasir ginekologiyada lazer texnologiyalarının rolundan bəhs olunub
23.04.2024 | 12:02
2 nömrəli Bakı Baza Tibb Kolleci Həmkarlar İttifaqı Komitəsinin hesabat-seçki konfransı keçirilib
23.04.2024 | 10:01
Dəmir çatışmazlığı ilə bağlı yaranan anemiya xəstəliyinin təbii yollarla müalicəsi
25.04.2024 | 09:51
Aynurə Əliyeva - Suraxanı Tibb Mərkəzinin psixoloqu
28.04.2024 | 17:01
Bundan sonra işə qəbul və sürücülük vəsiqəsi əldə etmək üçün tibbi arayışlar elektron olacaq
26.04.2024 | 11:59
Xankəndi şəhərindəki tibb müəssisəsində ilk körpə dünyaya gəlib
23.04.2024 | 17:28
ATU-da Ulu Öndərə həsr olunan konfrans keçirilib
24.04.2024 | 12:02