Onkoloji xəstəliklər sırasında rastgəlmə tezliyinə görə dəri xərçəngi 3-cü yerdədir. Dəri xərçəngi, əsasən bədənin açıq hissələrində yaranır, 70% şişlər isə üz nahiyyəsində inkişaf edir. Bu şişlərin ən "sevimli" yerləri alın, burun, göz ətrafları, gicgahlar və qulaq seyvanıdır.
Səbəbləri
Dəri xərçənginin yastı və bazal hüceyrələrinin inkişafı məlum deyil. Risk faktoru kimi tütün tüstüsü daxil olmaqla həddindən artıq günəş şüası, ionlaşdırıcı radiasiya, eləcə də, dəriyə düşən kimyəvi kanserogen təsir göstərilə bilər. Xəstəliyin çoxalma və inkişafı yaş həddinə görə ehtimal olunur. Qadınlar və kişilər bu xəstəliyi eyni tezlikdə keçirirlər. Risk faktorlarına zəifləmiş immun sistemini də göstərmək olar ki, bu da QİÇS xəstələrində baş verir.
Əlamətləri
Formasından asılı olaraq dəri xərçəngi səthi eroziya, qabarcıq və düyün şəklində olur. Bəzən əlamət olmadan, bəzən isə qanama və ağrılar olmadan əmələ gəlir.
Nə etmək olar?
Dəri səthində şübhəli elementlər varsa, dermotoloqa müraciəti ləngitməmək lazımdır. Ehtiyac olduğu halda həkim-onkoloqa getmək zəruridir.
Müayinəsi
Dəri xərçənginin diaqnozu dərinin şübhəli hissələrində histoloji müayinə aparılaraq qoyulur. Xərçəngin müalicəsi əsasən cərrahi yolla aparılır. Bu şişlərin klassik yolla kəsimi, krioterapiya və yaxud da elektroaqulyasiyadır. Əlavə üsul kimi bəzən də şüa terapiyasından istifadə olunur. Erkən diaqnoz xəstəliyin proqnozlaşdırılması üçün faydalıdır.
Profilaktikası
Bu xərçəngin qarşısını almaq üçün dəriyə fiziki və kimyəvi kanserogenlerin təsirini azaltmaq lazımdır (siqaret tüstüsü, günəş şüaları, ultrabənövşəyi şüalar). Kanserogen tərkibli maddələrlə təmasda olduqdan sonra şəxsi gigiyenaya diqqət etmək, müntəzəm olaraq qidalandırıcı və günəşdən qoruyucu kremlərdən istifadə etmək lazımdır. Dəri xərçənginə irsi meyilli olan şəxslərə isə müntəzəm olaraq onkoloq müayinəsinə getmək tövsiyə olunur.
