Genləri dəyişdirərək supermen yaratmaq mümkündürmü?
05.03.2024 08:10

İlon Mask bu yaxınlarda insan beyninə protezlər də daxil olmaqla qadcetləri idarə edə bilən çipin uğurla implantasiya olunduğunu elan edib.


Aztibb.az “Planet Today” nəşrinə istinadən xəbər verir ki, əslində, rəqabət iki insanın “təkmilləşməsi” anlayışı arasında başlayır.


Birincisi, onun genomunun embrional mərhələdə redaktə edilməsini nəzərdə tutur. "Çıxış" təkmilləşdirilmiş bioloji və idrak parametrləri olan insanlar olacaq. İkinci konsepsiya Maskın etdiyi şeydir. İnsanlar texniki və elektron cihazları, xüsusən şuntları implantasiya etməklə təkmilləşəcəklər.


Bu mənada CRISPR-Cas9 genomunun redaktə texnologiyası əsl sıçrayışa çevrilib. Məsələn, kənd təsərrüfatında uzunmüddətli seleksiya yolu ilə deyil, genlərin məqsədyönlü modifikasiyası yolu ilə bitki və heyvan toxumlarının yeni sortlarını əldə etmək mümkün olub.


Genetik professor Konstantin Severinovun sözlərinə görə, CRISPR-Cas9 insan hüceyrələrində genlər mənasını verən DNT-ni dəyişməyi nisbətən asanlaşdırır. Ancaq demək olar ki, həmişə bədənindəki hüceyrələrdən deyil, laboratoriyada yetişdirilən hüceyrələrdən danışırıq.


Bu texnologiya əsasında bir neçə genetik xəstəliklər üçün dərmanlar hazırlanır. Söhbət DNT-də müəyyən bir yerdə, bir gendə yalnız bir dəyişiklik nəticəsində meydana gəldiyi bilinən xəstəliklərdən gedir. Bu o deməkdir ki, DNT ardıcıllığını normal vəziyyətə gətirməklə xəstəliyin öhdəsindən gəlmək olar.


Supermen məsələsində söhbət genetik səhvin düzəldilməsindən yox, normanın təkmilləşdirilməsindən gedir. Sağlam bir insanın genləri ağır xəstələnmək üçün "burula bilər". Fövqəlbəşərləri yaratmaq üçün mayalanmış yumurta mərhələsində redaktə tələb olunacaq ki, gələcək "super insanın" bütün hüceyrələri dəyişdirilsin. Professor müsahibəsində bildirib ki, bu cür işlər sistemli şəkildə onlarla nəsillər boyu aparılmalıdır.

Səadət Abdullayeva
Müəllifin digər yazıları
ÇOX OXUNANLAR
 Quba Regional Perinatal Mərkəzinin komandası 28-ci həftəsində doğulan körpənin həyatını xilas edib   
Hidrogen xərçəng də daxil olmaqla geniş spektrli xəstəlikləri müalicə edə bilər
Saray Ailə Sağlamlıq Mərkəzinin terapevti Sevinc Zeynalova vəfat edib
Ağcabədi Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının kardioloqu - İlqar Quliyev
Endokrinoloq mühüm elementi olan “xərçəng əleyhinə” menyu təqdim edib
Hepatoloq Tofiq Əkbərov Türkiyədə XV Beynəlxalq Hepatoloji Konqresdə iştirak edib  
Şəki Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısının müavini onkoloji xəstəlikdən vəfat edib
Həyat yoldaşına böyrəyini bağışladı
Rəşad Mahmudov Lənkəranda Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 101 illiyinə həsr olunmuş elmi seminarda çıxış edib
 Tibb Müəssisələrinin Akkreditasiyası və Keyfiyyətə Nəzarət Mərkəzi yaradılır - Fərman
Ürək qüsurlarının diaqnostikası və müalicə yolları   
 Doğuş prosesini təcili tibbi yardım avtomobilində idarə edən tibb işçiləri təltif olunublar   
Estetik cərrahiyyə və kosmetoloji sahədə qanun pozuntularına yol verən 9 klinika rəhbərliyi məsuliyyətə cəlb olunub
Sumqayıtda tədbir: “Azərbaycan səhiyyəsinin inkişafı Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır”