Mütəxəssislər gecə saatlarına qədər kompüter, planşet və telefon başında vaxt keçirən uşaqların yuxu rejimi və qidalanma vərdişlərinin pozulduğunu bildiriblər.
Aztibb.az “CNN Türk”ə istinadən xəbər verir ki, Ondokuz May Universitetinin alimi Aliye Özenoğlu uşaqların beyin funksiyalarından daha yaxşı istifadə etmələri üçün yuxu rejimi və qidalanmanın vacib olduğunu vurğulayıb.
Uşaqların dərsə getməzdən əvvəl səhər yeməyi yeməli olduqlarına, lakin həmin gün axşam saatlarına qədər kompüter, telefon, planşet kimi cihazlarla vaxt keçirdikləri üçün yuxu saatlarında pozulmalara səbəb olduğuna diqqət çəkən alim, belə davam edib:
"Gec duran uşaqlar bu dövrdə tez-tez yeyib-içməyə meyllidirlər. Bu nizamsızlıq uşaqların səhərlər tox oyanmasına səbəb olur və həyatın bioloji tarazlığının pozulmasına gətirir. Uşaqların sağlam böyüməsi və inkişafı, eləcə də mənəvi və ruhi sağlamlığı üçün vaxtında və kifayət qədər vaxt yatması son dərəcə vacibdir. Bu səbəbdən xüsusilə məktəb yaşlı uşaqların axşam saat 22:00 radələrindən etibarən 8 saat yatması tövsiyə edilir. Uşaqlar böyüdükcə sağlamlıqlarını qoruyacaq şəkildə qidalanmalıdırlar və onların həyat tərzini planlaşdırmaq və onlara dəstək olmaq vacibdir”.
Səhər yeməyində nə istehlak etdiyiniz vacibdir
Səhər yeməyində istehlak edilən qidaların səhər yeməyi qədər əhəmiyyətli olduğunu vurğulayan ekspert bildirib ki, nizamlı səhər yeməyi ilə yanaşı, səhər yeməyi üçün seçdiyimiz qidalar da sağlamlığımıza böyük təsir edir. Sağlam qidalar qəbul etdikdə bağırsaqlarımızdakı faydalı bakteriyaların olması ilə immunitet sistemimiz güclənir və beyin funksiyalarımız yaxşılaşır. Lakin tərkibində şəkər, işlənmiş və doymuş yağ olan qidaların qəbulu bağırsaq sağlamlığımıza mənfi təsir göstərə bilər.
Bağırsağımızda olan mikroorqanizmlər bağırsaq-beyin oxu vasitəsilə əhvalımıza və zehni fəaliyyətimizə təsir edir. Sağlam qidalanma beyin funksiyalarına və əhval-ruhiyyəyə müsbət təsir göstərir. Xüsusilə məktəb yaşlı uşaqlar üçün səhər yeməyində zülal qaynaqları ilə yanaşı, tam taxıl çörəyi, mövsümi göyərti və təzə sıxılmış meyvə şirəsi və ya südə üstünlük verilməlidir.
Pəhrizimiz həyati funksiyalarımıza təsir edir
Uşaqların böyüməsi üçün lazım olan enerji və qida maddələrin qeyri-kafi olduğu təqdirdə inkişaf yavaşlayır. Yeniyetməlik dövründə böyümə sürətlənir və qida maddələrinə ehtiyac artır. Bu dövrdə sümüklər üçün maksimum investisiya edilir. Qeyri-kafi qidalanma boy qısalmasına və zehni performansın azalmasına səbəb ola bilər. Diqqət çatışmazlığı, konsentrasiyada çətinlik və öyrənmə çətinliyi də müşahidə oluna bilər ki, bu da akademik müvəffəqiyyətə mənfi təsir göstərir. Qidalanma əhval-ruhiyyəyə, motivasiyaya və sosial münasibətlərə də təsir edir. Qidalanma təkcə fizioloji deyil, həm də fiziki fəaliyyətə təsir edən fundamental amildir.
Uşaq nə yediyini bilməlidir
Uşağın bu gün tez-tez rast gəlinən telefon, planşet və ya televizorun müşayiəti ilə yemək vərdişinə üstünlük verilməməlidir. Bu vəziyyətdə uşağın diqqətini yeməyə yönəltmək çətinləşir və yemək yeməyi çətinləşir. Uşaq tox olub-olmadığını anlamır.
Aclıq və toxluq mərkəzləri nə vaxt və nə qədər yemək lazım olduğuna qərar verməkdə mühüm rol oynayır.Ancaq bu vərdişlə qidalanan uşaqlar bu siqnalları düzgün öyrənə bilmirlər. Valideynlərin uşağı yeməyə məcbur etməsi bu vəziyyəti daha da çətinləşdirir. Nəticədə uşaqlar öz aclıq-toxluq siqnallarını düzgün qəbul edə bilmirlər və gələcəkdə onlarda qidalanma pozğunluğu, piylənmə, şəkərli diabet və ürək-damar xəstəlikləri kimi sağlamlıq problemlərinə meylli olurlar. Uşağın qidalanma vərdişlərini və davranışlarını sağlam hala gətirmək üçün diqqətinin qidaya köklənməsi önəmlidir.
