Maneələrdən asanlıqla qaça bilən həşərat beyninə əsaslanan robot işə salınıb
17.02.2024 16:30

Qroningen Universiteti və Bielefeld Universitetindən olan tədqiqatçılar diqqəti həşəratların kiçik beyinlərinin minimal resurslarından istifadə edərkən səmərəli hərəkət etmək və maneələrdən qaçmaq kimi unikal qabiliyyətlərinə cəlb ediblər.


Aztibb.az “Neprosto.fun” onlayn nəşrinə istinadən xəbər verir ki, onlar həşəratların naviqasiyası üçün istifadə etdiyi mexanizmlərin robot hərəkətini öyrənməklə ideal sistem təmin etdiyi qənaətinə gəliblər.


Tədqiqatlarının bir hissəsi olaraq onlar meyvə milçəklərininkinə bənzər “beyn”lə təchiz edilmiş kompakt robot hazırlayıblar. Bu robot toqquşmalardan müvəffəqiyyətlə qaçıb və minimum enerji sərf etməklə tıxaclı mühitlərdə asanlıqla manevr edib.


Tədqiqatçılar hesab ediblər ki, belə robotlar əlavə sensorlarla təchiz oluna və çətin şəraitdə naviqasiya üçün istifadə oluna bilər.


Meyvə milçəkləri (Drosophila melanogaster) sadə, lakin səmərəli naviqasiya bacarıqlarına malikdir, çox az zehni resurslardan istifadə edərək, düz xətlərdə sürətlə hərəkət edir və uçuş istiqamətini dəyişdirərək maneələrdən qaçmaq üçün uyğunlaşır.


Alimlər belə qənaətə gəliblər ki, meyvə milçəklərinin istifadə etdiyi bioloji model robotun beynində səmərəli istifadəyə uyğunlaşdırıla bilər.


Meyvə milçəyinin beynində ətrafdakı obyektlərin hərəkəti T4 və T5 optik neyronları tərəfindən işlənir. Bielefeld Universitetinin tədqiqatçılar qrupu bu sinir fəaliyyətini alqoritmik şəkildə simulyasiya edərək, onun səmərəli hərəkət etməsinə və yolundakı hər hansı maneə ilə toqquşmaların qarşısını almağa imkan verən istiqamətli məlumatı emal edə bilən robot hazırlayıb.


Sınaq zamanı məlum olub ki, hazırlanmış robot effektiv şəkildə obyektlər arasında mərkəzləşir və həşəratların uçuş zamanı etdiyi kimi maneələrdən qaçmaq üçün yolunu çevik şəkildə tənzimləyir.


Belə bir robot çətin vəziyyətlərdə, məsələn, təbii fəlakətlərdən sonra hərəkət etmək üçün istifadə edilə bilər. Bundan əlavə, bu robot xüsusi ehtiyaclardan asılı olaraq obyektləri aşkar etmək üçün müxtəlif növ sensorlarla təchiz oluna bilər.

Səadət Məmmədova
Müəllifin digər yazıları
ÇOX OXUNANLAR
Mərkəzi Klinikada 1 günlük, çəkisi 2800 qr olan körpə üzərində ağır əməliyyat icra edilib
Saray Ailə Sağlamlıq Mərkəzinin terapevti Sevinc Zeynalova vəfat edib
Səhiyyə naziri elektron reseptlə bağlı əhaliyə çağırış edib  
 Almaniyadan dəvət olunmuş ortoped-travmatoloq Diaqnoz Tibb Mərkəzində pasiyentləri ödənişsiz qəbul edir   
Ağcabədi Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının kardioloqu - İlqar Quliyev
Endokrinoloq mühüm elementi olan “xərçəng əleyhinə” menyu təqdim edib
Şəki Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısının müavini onkoloji xəstəlikdən vəfat edib
 Qobustan Rayon Mərkəzi Xəstəxanasında göz əməliyyatlarının icrasına başlanılıb   
Hidrogen xərçəng də daxil olmaqla geniş spektrli xəstəlikləri müalicə edə bilər
Həyat yoldaşına böyrəyini bağışladı
Azərbaycan-Türkiyə Pediatriya Günləri - Azərbaycan-Türkiyə səhiyyə əlaqələri daim yüksələn xətt üzrə inkişaf edir
“Vaksinasiyaya Dəstək” layihəsi çərçivəsində Şəki şəhər Ailə Sağlamlıq Mərkəzində 70-ə yaxın uşaq peyvənd olunub
Musa Abbasov: “Yenidən transplantasiya əməliyyatlarına başlayacağıq”  
Ürək qüsurlarının diaqnostikası və müalicə yolları