Qış depressiyası və ya mövsümi affektiv pozğunluq (SAD), ilin soyuq aylarında insanlara təsir edən ümumi bir psixi xəstəlikdir. SAD-ın əsas simptomları depressiv əhval-ruhiyyə, yorğunluq, normal fəaliyyətə marağın itməsi və yuxu ehtiyacının artmasıdır.

Aztibb.az “The Lancet” tibb jurnalına istinadən xəbər verir ki, britaniyalı alim tərəfindən aparılan yeni bir araşdırma bu xəstəliyin müalicəsində bir irəliləyiş ola bilər. Oksford Universitetindən alim dr. Con Smit tədqiqatçılar qrupu ilə birlikdə qış depressiyası ilə mübarizə aparmaq üçün xüsusi bir genin aktivləşdirilə biləcəyini öyrənmək üçün bir sıra təcrübələr aparıb.

Araşdırma nəticəsində müəyyən edilib ki, “SIRT1” adlı gen əhval-ruhiyyə və emosiyaların tənzimlənməsində əsas rol oynayır. Alimlər müəyyən ediblər ki, qış depressiyasından əziyyət çəkən insanlarda soyuq mövsümdə bu genin aktivliyi azalır və bu, SAD əlamətlərinə gətirib çıxarır.

Bununla belə, alim və komandası bununla kifayətlənməyiblər. Onlar SIRT1 geninin aktivləşdirilə biləcəyini və bunun qış depressiyasının simptomlarına necə təsir edəcəyini öyrənmək üçün əlavə təcrübələr aparıblar. Tədqiqatçılar SAD-a bənzər şərtlərə məruz qalan siçanların beyin hüceyrələrində bir geni aktivləşdirmək üçün gen terapiyası texnikasından istifadə ediblər.

Təəccüblüdür ki, tədqiqatın nəticələri siçanlarda SIRT1 geninin aktivləşməsinin qış depressiyasının simptomlarının tamamilə yox olmasına səbəb olduğunu göstərib. Siçanlar normal əhval-ruhiyyələrini, fəallıqlarını və ətraf aləmə maraqlarını bərpa ediblər. Bu kəşf insanlarda SAD-ın müalicəsinə yeni yanaşmanın inkişafı üçün ümid verir.

Bununla belə, ümidverici nəticələrə baxmayaraq, alim qeyd edib ki, bu kəşfin klinik praktikada istifadə edilməsi üçün hələ çox iş görülməlidir. SIRT1 geninin aktivləşdirilməsinin effektivliyini və təhlükəsizliyini təsdiqləmək üçün daha çox heyvan və insan tədqiqatlarına ehtiyac var.

Ancaq bu araşdırma qış depressiyasının müalicəsində yeni bir perspektiv açır. Elm adamları insanlarda SIRT1 genini aktivləşdirmək üçün üsullar inkişaf etdirə bilsələr, bu, bu pozğunluğun müalicəsində bir irəliləyiş ola bilər. Qış depressiyasına qarşı mübarizə daha təsirli və bütün dünyada milyonlarla insan üçün əlçatan ola bilər.