Üçüncü tərəf tüstüsü dedikdə, birinin siqaret çəkməsindən sonra səthlərdə qalan nikotin və digər kimyəvi maddələrin təsiri nəzərdə tutulur. Bu zərərli kimyəvi qalıqlar daha sonra daxilə və tənəffüs yollarına qəbul edilə bilər və ya dəri səthinə düşə bilər, Belə hal bəzi xərçəng və digər ciddi xəstəliklər riskini artırır.

Aztibb.az xəbər verir ki, bu barədə Mərkəzi Gömrük Hospitalının kardioloqu Günay Məmmədova məlumat verib. 

Həkim bildirib ki, körpələr və kiçik yaşlı  uşaqlar əl-ağız davranışlarına görə üçüncü tərəf tüstüsünə qarşı həssasdırlar. Evdə özünüzü qorumağın yeganə yolu yaşadığınız yerdə siqaret çəkməyi qadağan etmək və əgər siqaret çəkən varsa, bu zərərli vərdişi tərgitməkdir.

Üçüncü tərəf tüstüsündə olan çox sayda kimyəvi maddə arasında kanserogen (xərçəngə səbəb olan) olduğu bilinən bir neçə maddə var. Üçüncü tərəf tüstüsünün kimyəvi maddələrinin ümumi daxili çirkləndiricilərlə reaksiyaya girməklə, yeni və potensial olaraq daha ciddi toksinlər əmələ gətirə biləcəyinə dair dəlillər də mövcuddur.

Narahatlıq yaradan səbəblər arasında yanacaq yanması və çirkab sularının emissiyası nəticəsində yaranan azot oksidini misal göstərmək olar. Belə ki, azot oksidi üçüncü tərəf tüstüsündəki kimyəvi maddələrlə qarışdıqda ağciyər xərçəngi, qaraciyər xərçəngi, ağız xərçəngi, mədə xərçəngi və yemək borusu xərçəngi ilə əlaqəli kanserogen nitrosamin yarada bilər.

Bundan əlavə, üçüncü tərəf tüstüsündəki kimyəvi maddələr ozonla birləşdikdə  ultra incə hissəciklərə parçalanır (yanacağın yanmasından da əmələ gəlir) və formaldehid və digər kanserogen birləşmələri ağciyərlərin daha dərin hava yollarına ötürür. Üçüncü tərəf tüstüsü ilə bağlı tədqiqatlar hələ nisbətən yenidir və hazırda bildirilən təhlükələrin çoxu daha nəzəri xarakter daşıyır.

Üçüncü tərəf tüstüsü ilə əlaqəli zərərlərə dair çoxsaylı dəlillər var:

Xərçənglər: ABŞ Ətraf Mühitin Mühafizəsi Agentliyi (EPA) tərəfindən müəyyən edilmiş təhlükəsiz səviyyədən yüksək olan nitrosamin miqdarı, siqaret çəkənlərin evlərinin 77%-də müşahidə edilir. 2014-cü il tarixli bir araşdırmada bunun hər 1000 nəfər üçün bir xərçəng hadisəsinə çevrildiyi qənaətinə gəlinmişdir.

Koronar tromboz: Üçüncü tərəf tüstüsünə məruz qalan siçanlarda hemostazın pozulması və qan  laxtalanmasının arması riski müəyyən olunmuşdur. Kaliforniyanın Pomona şəhərindəki Qərb Səhiyyə Elmləri Universitetinin tədqiqatçıları bunun ürəkdəki qan axınına maneə yarada və infarktı tətikləyə biləcəyi, kəskin koronar tromboz riskini artırdığı qənaətinə gəliblər.

Qaraciyərin  piylənməsi: Heyvanlar üzərində aparılan  tədqiqatların nəticəsi göstərir ki, üçüncü tərəf tüstüsü qaraciyər hüceyrələrində yağ yığılmasını stimullaşdıraraq alkoqolsuz qaraciyər piy xəstəliyi (NAFLD) riskini artırır. NAFLD yalnız sirroz və qaraciyər xərçəngi üçün bir xəbərçi deyil, həm də ürək-damar xəstəliklərinin potensial səbəbidir.

Ümid edirik ki, bəşəriyyətin probleminə çevrilmiş bu bəladan xilas olmaq hər kəsə nəsib olacaqdır. Unutmayaq ki, tütün istifadəsi qarşısı alına bilən bir risk faktorudur.