Beyin ən həyati orqanlardan biridir.Bu o deməkdir ki, beyindəki hər hansı pozğunluq ciddi qəbul edilməlidir. Anevrizma da belə problemlərdən biridir.
Aztibb.az “TRT Haber”ə istinadən xəbər verir ki, ani və dözülməz başağrısı ilə özünü göstərən anevrizma, “partlamamışdan” əvvəl aşkar edilərsə müvəffəqiyyətlə müalicə olunur.
Beyin qanamasına səbəb olan anevrizmanın əlilliyə və hətta ölümə səbəb ola biləcək nəticələri var. Bu xəstəlikdə erkən müdaxilə çox daha vacibdir. Üstəlik, adətən heç bir spesifik əlamət yaratmadığı üçün onu əvvəlcədən aşkar etmək mümkün deyil.
Bəs anevrizmaya səbəb nədir, necə müdaxilə olunur, risk faktorları hansılardır?
Professor Eren Gözke qeyd olunan sualları cavablandırıb.
Xüsusi simptomlar yoxdur
Anevrizma heç bir simptoma səbəb olmur. Bəzi insanlar üçün böyüdükcə baş ağrısına səbəb ola bilər. Bu, bir çox xəstəlikdə görüldüyü üçün ilk əvvəl ağla anevrizma gətirmir:
“Əlbəttə, hər baş ağrısından şübhələnməyə ehtiyac yoxdur. Ancaq ailədə anevrizma tarixçəsi varsa, bunun genetik əsasının ola biləcəyi düşünülməlidir. Məsələn, birləşdirici toxuma xəstəlikləri var. Bu xəstəliklər damarın daxili divarını zədələyə bilər. Əgər genetik meyl varsa, xüsusilə qan təzyiqi kimi digər xəstəliklərin təsirinə görə yaş irəlilədikcə problem başlaya bilər. Və bir gün, qəfil gərginlik və ya sadə bir travma, hətta qan təzyiqi yüksəldikdə qanaxma ola bilər."
Ölümə səbəb olur
Anevrizma yırtıldıqdan sonra ortaya çıxan ilk əlamət çox şiddətli baş ağrısıdır. Bu, qusma, güc itkisi və şüurun pozulması ilə müşayiət oluna bilər. Professor anevrizma partlamasının ölümlə nəticələnə biləcəyini vurğulayıb:
“Xəstənin vəziyyəti qanaxmanın intensivliyindən asılı olaraq dəyişir. Anevrizma müdaxilə prosedurları və ya lazım olduqda açıq əməliyyatla aradan qaldırılır. İndi venadaxili prosedurlar həyata keçirildiyi üçün açıq əməliyyatlar əvvəlkindən daha az həyata keçirilir. Əvvəlcə qanaxma dayandırılır. Ancaq qanaxmanın yayıldığı bölgəyə təsiri bir müddət davam edir. Çox ağır qanaxma olduqda xəstələrin iyirmi faizi ölə bilər. Lakin qanaxma dayandırıldıqda həmin nahiyədən qan tədricən xaric olur. Bəlkə kiçik çapıqlar qala bilər və ya heç qalmaya bilər."
Bunun qarşısını almaq mümkündürmü?
Bir dəfə anevrizma keçirmiş birinin uzun müddətdə təkrarlanma riski ola bilər. Bu vəziyyətə eyni yerdə deyil, başqa bölgələrdə də rast gəlmək olar. Bunun üçün xəstələrin müəyyən dövrlərdə nəzarətdə olması lazımdır.
Anevrizma ilə bağlı ağıla gələn başqa bir sual isə ondan qorunmağın mümkün olub-olmamasıdır. Genetik meyl varsa, bu mümkün deyil.
“Əgər xəstədə hipertoniya və ya başqa bir sistem xəstəliyi yoxdursa, düzgün həyat tərzi sürürsə, spirtli içki və ya siqaretdən istifadə etmirsə, ehtimal azalacaq. Risk ümumiyyətlə yaşla artır, lakin ehtiyat tədbirləri görülərsə, ehtimal azalır. Bununla belə, ailəsində anevrizma öyküsü olanların izləmələri və diqqətli olması xüsusilə faydalıdır”, – deyə ekspert bildirib.