Təcili tibbi müdaxilə tələb edən xəstəlik olan meningit beyin və onurğa beynini əhatə edən qişaların iltihabı kimi izah edilir. Ən əhəmiyyətli simptomları qızdırma, baş ağrısı və qusma olan meningitə qarşı təcili tədbirlər görülməsi həyati əhəmiyyət kəsb edir.
Aztibb.az “Haberturk” saytına istinadən xəbər verir ki, heç müalicə olunmayan və ya yaxşı müalicə olunmayan meningit hətta ölümlə nəticələnə bilər. Meningitdən qorunmaqda peyvəndlərin böyük əhəmiyyəti var.
Meningit uzun müddət ərzində ciddi fəsadlara səbəb ola biləcək bir xəstəlikdir. 100 min insandan 1-də rast gəlinən meningitə bakteriya, virus, göbələk və parazitlər də daxil olmaqla bir çox orqanizm səbəb ola bilər. Peyvəndlər ciddi fəsadlara səbəb ola biləcək meningitdən qorunmaqda ən böyük silahdır.
Viruslar meningit səbəb olur
Uşaq sağlamlığı və xəstəlikləri mütəxəssisi Dr. Şirin Seçkin xəstəliyi belə izah edib: "Meningit beyin və onurğa beynini əhatə edən xarici qişaların iltihabıdır. Bakteriyalar və viruslar bu xəstəliyə səbəb olur. Bundan başqa, göbələklər, parazitlər, vərəm, Lyme kimi gənə xəstəlikləri də buna səbəb ola bilər. Baxmayaraq ki, otoimmun xəstəlikləri olan insanlarda da müşahidə olunur, lakin meningitin ən çox səbəbi viruslardır. Xüsusilə həzm sistemi virusları,yəni enteroviruslar. Koronavirus da daxil olmaqla əksər viruslar meningitə səbəb olur. Xəstənin burun boşluğundan başlayan infeksiya sinuslara yayılır. Bəzi hallarda infeksiya qanda da olur."
Hansı meningit daha təhlükəlidir?
"Bakterial meningit daha çox fəsadlara səbəb olur", – deyə həkim sözlərini belə davam etdirib: "Eşitmə itkisi, beyində mayenin artması, laxtalanma, hormon balansının tamamilə pozulması, infeksiyanın yayılması kimi hallara səbəb olur. Xəstə sağalsa belə, 40 faizə qədər qalıcı nevroloji problemlər müşahidə olunur. Məsələn, pnevmokok meningit 20 faiz olur və eşitmə itkisinə yol açır."
Menengokokal menenjit haqqında da məlumat verən Dr. Seçkin, "Xəstədə qısa müddətdə boyun sərtliyi, huşunu itirmə, dəridə kiçik nöqtələr şəklində qanaxma kimi səpgilər əmələ gəlir. Ancaq eyni səpgilər pnevmokok da ola bilər" dedi.
Meningitin əlamətləri
Dr. Ş.Seçkin meningitin əlamətlərini belə sıraladı:
* Yüksək hərarət,
* Baş ağrısı,
* Boyun sərtliyi,
* Qusma,
* Bulanıq görmə,
* Fotofobiya (işıqdan narahatlıq)
* Bulantı,
* Həddindən artıq yorğunluq,
* Şüurun qarışıqlığı,
* Təşviqat,
* Konvulsiyalar və yuxululuq.
* Viruslarda simptomlar fərqli ola bilər, tək əlamət baş ağrısı ola bilər.
Həkim meningitin həftələrlə davam edən baş ağrılarına səbəb ola biləcəyini ifadə edib: "Ancaq beyin tutulmadığı üçün ciddi nevroloji zədə yoxdur. Daha şiddətli meningitdə beyin toxuması tez-tez tutulur, iltihab yaranır. Xəstəlik daha ağır keçir. Xəstə tez komaya düşür, epileptik tutmalar olur və kəllədaxili təzyiqin artmasının bütün əlamətlərini göstərir.
Doğru müalicə edilməyən meningit nələrə səbəb olur?
Meningiti gecikdirmədən müalicə etmək lazımdır. Bakterial meningitin müalicəsində antibiotiklərdən istifadə edilərkən, bəzi viral meningitlər üçün antiviral müalicə lazımdır.
Düzgün müalicə olunmayan meningitin müxtəlif sağlamlıq problemlərinə səbəb olduğunu qeyd edən Dr. Ş.Seçkin sözlərinə belə davam edib: "Ən çox eşitmə itkisi (10%) olur. Hidrosefali, allergiya, epilepsiya, sidik tutmama kimi nevroloji ağırlaşmalar (10-20%) görülür. Ölüm nisbəti 10%-dir. İnkişaf etməmiş ölkələrdə, bu göstərici daha yüksəkdir. Pnevmokok meningitində bu göstərici 20-30% civarındadır".
Meningit peyvənləri mütləq edilməlidir
Meningit peyvəndlərinin mütləq edilməsi lazım olduğunu deyən həkim qeyd edib ki, pnevmoniya və HİB peyvəndi dövlətin məcburi peyvəndləri arasındadır. Peyvəınd etdirməyənlər böyük risk altındadır.