Dünyanın əksər ölkələrində dərman təhlükəsizliyi ilə bağlı artıq ciddi problemlər var. Bəzi köhnə marka dərmanların təkrar istehsalının genişləndirilməsi mövzu olaraq aktullaşır. Məsələn, 126 il əvvəl kəşf edilən aspirin dərmanın sənayeləşməsinə başlanılacaq.
Aztibb.az trthaber.com-a istinadən xəbər verir ki, istehsalın artması əlçatanlığın asanlığına xidmət edəcək.
Son 10 ildə dünyada dərmandan istifadə 36 faiz artıb. 2018-ci ildə dərman satışının 40 faizi ABŞ, 11 faizi Çin və 7 faizi Yaponiyanın payına düşüb.
2022-ci ildə dünya əczaçılıq bazarının həcmi 1,5 trilyon dollara çatıb. Dərman istehsalının çoxalması özü ilə bir çox problemləri də çoxaldıb.
Akademik Şule Apikoğlu belə bir nümunəni paylaşıb: "Məsələn, bir almanı götürək, almanın həm makro, həm də mikroelementlər baxımından 1950-ci illərdəki tərkibinə baxdığınızda, 1950-ci illərdəki məzmuna görə yüzdə 38 dəyişib. Bunu düşündükdə dərman bitkiləri üçün də hal-hazırda əvvəlllər deyilən məzmun yoxdur. Bunun üçün xüsusi yetişdirilmə metodlarının tətbiq edilməsi lazımdır ki, dozalar o zamanki dozalar olsun”.
Digər bir problem isə dərmanın düzgün istifadə edilməməsidir. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məlumatına görə, dərmanların 50 faizi düzgün istifadə olunmur.
"Yan təsir dərmanla bağlı problem dediyimiz şeylərdən sadəcə biridir. Məsələn, dərmanların ehtiyac olmadan istifadəsi, bu, təkcə xəstənin səhvi deyil, həkim tərəfindən təyin olunmuş da ola bilər. Yan təsirlər, qarşılıqlı təsirlər, aşağı doza, yüksək doza, bütün bunlar dərmanla bağlı problemlərdir.", deyə alim qeyd edib.
Əczaçılıq məhsullarının gələcəyini təyin edən amil texnologiyadan da asılıdır. Ağıllı dərmanlar bir çox sahələrdə, xüsusən də xərçəngdə sürətlə yayılmaqdadır. Yaxın 5 ildə onkoloji, şəkərli diabet, yoluxucu xəstəliklər, ürək və tənəffüs yolları xəstəliklərinin müalicəsində ağıllı dərmanların payının artacağı proqnozlaşdırılır.