1806-cı ildə Sankt-Peterburqda Tibbi-Xeyriyyə Cəmiyyətinin vəsaiti ilə ilk xüsusi göz klinikası açılanda bütün Rusiyada yalnız bir göz xəstəxanası var idi. Bir il əvvəl açılmış Moskva Universiteti.

Aztibb.az məşhur alimin həyat yoluna nəzər salıb.

1928-ci ildə korluq problemlərinə həsr olunmuş Paris Oftalmoloq Konfransında kor insanların təxmini sayını açıqlandı: hər iki gözü kor olan 6 milyon insan, 15 milyon isə ağır əlil insan. Onların təxminən 30 faizi bədbəxtliyini kataraktaya borclu idi. Bu o deməkdir ki, dünya üzrə bir neçə milyon insana buynuz qişa köçürülsə, görmə qabiliyyətinə sahib ola bilərdi.

Lakin bunu etmək üçün zaman bir insanı gözləyirdi, 15 fevral 1875-ci ildə Simbirskdə anadan olmuş böyük rus oftalmoloqu Vladimir Petroviç Filatov.

Ukrayna Eksperimental Oftalmologiya İnstitutunun həkimi Vladimir Petroviç Filatovun elmi nailiyyətləri arasında yalnız birini qeyd etmək çətindir. O, uzun illər buynuz qişanın transplantasiyası ilə məşğul olub, bu əməliyyatın texnikasını dəyişib təkmilləşdirib, onun üçün yeni alətlər yaradıb.

Onun səyləri sayəsində buynuz qişanın transplantasiyası bir çox xəstələr üçün əlçatan olub. Müharibənin əvvəlində Vladimir Petroviç və tələbələri 1000-ə yaxın gözü əməliyyat ediblər .

Belə şayiələr vardı ki, V.Filatov Stalini özü əməliyyat edib və mükafat olaraq o, yalnız bir şey istəyib: Odessada vaxtilə öz pulu ilə aldığı torpaq sahəsində institutunu tikmək imkanı. Və icazə də alıb.

Onun "dəyirmi gövdə" plastik cərrahiyyə üsulu rekonstruktiv cərrahiyyədə əsl sıçrayış olub. Bu metodla burun, çənə, dodaq və hətta daxili orqanların bərpası üçün böyük plastik əməliyyatlar etmək mümkün idi. Metod müharibə zamanı, yüz minlərlə yaralının təkcə gözlərini deyil, həm də üzlərini bərpa etmək lazım gəldiyi zaman çox faydalı olub.

V. P. Filatov antiqlaukomatoz əməliyyatların yeni üsullarını, traxomanın müalicəsinə yeni yanaşmaları təklif edib. Daha sonra toxuma terapiyası adlandırılan konservləşdirilmiş toxuma ilə müalicə üsulu Filatovun ən böyük kəşflərinə aiddir. O, müəyyən edib ki, qidalanmadan məhrum olan və aşağı temperaturda saxlanılan donor toxuması resipientin orqanizmində həyati prosesləri stimullaşdıra bilir. Bununla da toxuma terapiyası təkcə göz xəstəliklərinin deyil, sağalmayan yaraların, vərəmin, lupusun müalicəsində də istifadə olunmağa başlanıb.

1908-ci ildə Vladimir Petroviç namizədlik dissertasiyasını parlaq şəkildə müdafiə etdi. Vladimir Petroviç heç kim tərəfindən işlənməmiş tam buynuz qişa nəqli problemi ilə maraqlanırdı. 28 fevral 1912-ci ildə V.Filatov ilk tam buynuz qişa transplantasiyasını həyata keçirdi. Əməliyyat uğurla keçdi. Amma... adamdan alınan transplantasiya yenə də bulanıq oldu.

Vladimir Petroviç uğursuzluğu ciddi qəbul etdi. İki il sonra ikinci oxşar əməliyyatı etdi. Və nəticələr eyni idi - uğursuzluq. Nəhayət, 1924-cü ildə buynuz qişanın transplantasiyası üçün üsullar hazırladı. Bu quru sözlərin arxasında illərin zəhməti... yüzlərlə təcrübə... nailiyyətlər və uğursuzluqlar dayanır. Və yalnız rusiyalı “solaxay” Martsinkovski ilə birlikdə bu əməliyyat üçün nəzərdə tutulmuş xüsusi alətlər, eləcə də meyidin buynuz qişasının transplantasiya materialı kimi istifadəsi sayəsində əməliyyat uğurla başa çatdı.

Cəsəddən ilk dəfə buynuz qişa nəqli əməliyyatı 1931-ci il mayın 6-da V.Filatov tərəfindən həyata keçirilib. Beləliklə, korların görmə qabiliyyətini bərpa etməkdə bir inqilab başladı. Bu gün bütün buynuz qişanın transplantasiyası probleminin taleyində dönüş nöqtəsi, yeni dövrün başlanğıcı hesab edilməlidir.

Filatovun əsərləri oftalmologiya, plastik cərrahiyyə və təbabətin digər sahələrinə həsr olunub. Professor göz xəstəliklərinin klinik tədqiqi üsullarına, traxomanın müalicəsi, qlaukoma xəstəliyinin patogenezi, diaqnostikası və müalicəsi məsələlərinə çoxlu yeniliklər təqdim etmişdir. Həkim tərəfindən təklif edilən və rekonstruktiv cərrahiyyədə geniş istifadə edilən sözdə yuvarlaq dəri gövdəsindən istifadə edərək dəri transplantasiyası üsulu çox məşhurdur.

Bu metodun istifadəsi təkcə zədələrdən yaranan və çapıqlı və dəyişdirilmiş toxumaların götürülməsindən sonra əmələ gələn qüsurları bağlamağa deyil, həm də itirilmiş və deformasiyaya uğramış orqanları (burun, dodaqlar, yemək borusu, sidik kanalı və s.) bərpa etməyə imkan verir.

Vladimir Petroviç, həmçinin toxuma terapiyasının əsasını təşkil edən biogen stimulyatorlar doktrinasını inkişaf etdirdi.

Odessada, Proletar bulvarında gözəl işıqlı bina var. Bir dəfə ona daxil olanlar üçün bu, əbədi olaraq yadda qalacaq. Bu, Akademik V. P. Filatov adına Ukrayna Eksperimental Göz Xəstəlikləri İnstitutudur.
Vladimir Petroviç Filatov 1936-cı ildən bu institutun direktoru olur. 1939-cu ildən - Ukrayna SSR Elmlər Akademiyasının akademiki və SSRİ Tibb Elmləri Akademiyasının həqiqi üzvü (1944-cü ildən), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1950) adına layiq görülür.

Vladimir Petroviç - 1941-ci ildə Stalin mükafatı laureatı. 1951-ci ildə Oftalmologiya və ümumi cərrahiyyə sahəsində görkəmli xidmətlərinə görə SSRİ Elmlər Akademiyasının İ.İ. Mechnikov adına medalı ilə təltif edilir.

1956-cı ildə alim iş otağında dünyasını dəyişir.