Xəstə uşağın psixikasının və davranışının xüsusiyyətləri
13.02.2024 12:35

Xəstə uşağın davranışı sağlam uşağın davranışından bir çox cəhətdən fərqlənir. Sağlam uşaqda optimal həyəcanlanmanın tipik vəziyyətidir, yəni beyin qabığının reaksiyası stimulun gücünə uyğundur. Məsələn, körpə gülməli bir şey eşitdikdən sonra gülür, maraqlanaraq onu anlamağa çalışır. Yeni oyuncaq görəndə məyusluqla ağlayır, və müəyyən müddət sonra sakitləşir.

Aztibb.az “Doctor Piter” portalına istinadən xəbər verir ki, mütəxəssislər xəstə uşağın davranışı ilə bağlı isə fərqli fikirlər söyləyirlər. Bəzi uşaqlar çox əsəbi olur, yüksək səslə ağlayır və qışqırır, böyükləri yanına çağırır, onlara yaxınlaşanda itələyirlər. Belə uşaqlar oyuncaqlardan, sevimli yeməklərdən imtina edir, şıltaqlaşır, yorulur, uzun müddət sakitləşmir, yuxuya gedir, oyananda yenə ağlayır. Daha sonra həddindən artıq həyəcanlı vəziyyət depressiya, laqeydlik ilə əvəz olunur, sonra uşaq yenidən həyəcanlanır, lakin daha az dərəcədə. Tədricən uyğunlaşır və sakitləşir.

Digər uşaqlar xəstə olduqda, əksinə, çox kədərlənir, laqeyd baxışlarla uzaqlara baxır və ya gözlərini yumur, böyüklər onlarla danışırsa, üzünü çevirir. Hər iki halda, optimal həyəcanlanma vəziyyətindən sapma var, yəni eyni stimula uşağın sinir sistemi çox güclü və ya əksinə, çox zəif cavab verir.

Hər hansı bir xəstəlik ilk növbədə uşağın sinir sistemini zədələyir və bu, həmişə onun bacarıq və vərdişlərinin vəziyyətinə, yəni şərtli reflekslərə təsir göstərir. Kəskin xəstəlik zamanı yeni yaranmış şərti reflekslər birdən-birə yox ola bilər.

Başqa bir vəziyyətdə, xəstəlik dövründə sistematik olaraq gücləndirilmədiyi təqdirdə bacarıq yox ola bilər. Məsələn, bir uşaq xəstəlikdən əvvəl bunu edə bilsə də, öz başına yemək yeməyi dayandırır və bayıra çıxmağı xahiş etməyi dayandırır. Şərti refleksin sönməsi daha çox uzun müddətli xroniki xəstəliklərlə müşahidə olunur. Xəstə uşağın iş rejimi pozulur, iştahı azalır, fiziki, əqli, əxlaqi, estetik inkişaf vəziyyəti dəyişir, əmək vərdişləri, oyun fəaliyyəti dəyişir.

Neyropsikiyatrik hospitalizm uşağa xəstəxana mühitində uzun müddət qalmanın mənfi təsirləri nəticəsində baş verə bilər. Daha tez-tez bu, qeyri-qənaətbəxş təhsil səbəbindən baş verir və ətraf mühitə marağını itirən və yalnız yaşanmaq üzrə olan tibbi manipulyasiyalara cəlb olunan uşağın fiziki və əqli geriliyində özünü göstərir.

Nərgiz Qəhramanova
Müəllifin digər yazıları
ÇOX OXUNANLAR
Diyetoloq arıqlamaq üçün daha tez-tez gülməyi və əsnəməyi məsləhət görüb
Suyun düzgün içilməsi ilə bağlı keçmişin məsləhətləri
Sümük bulyonu arıqlamağa kömək edir
Bakı Baş Səhiyyə Mərkəzinin tabeliyindəki tibb müəssisələrinə işçilər axtarılır
TƏBİB Bakı Baş Səhiyyə Mərkəzinin tabeliyində olan tibb müəssisələri üzrə vakant yerlər elan edir
Dəmir çatışmazlığı ilə bağlı yaranan anemiya xəstəliyinin təbii yollarla müalicəsi
Aynurə Əliyeva - Suraxanı Tibb Mərkəzinin psixoloqu
Bundan sonra işə qəbul və sürücülük vəsiqəsi əldə etmək üçün tibbi arayışlar elektron olacaq
Səhiyyə Nazirliyi akademik Zərifə Əliyevanın 101 illiyi münasibətilə fleşmob təşkil edib
Şəkərli diabet xəstəliyinin əlamətləri nələrdir?  
8 yaşlı uşaq üzərində icbari tibbi sığorta ilə qaraciyər transplantasiyası əməliyyatı həyata keçirilib
Həyata keçirdiyi hər bir proseduru dəqiqliyi ilə yoxlayan həkim - Məlahət Əzizova
Turanə Əliyeva - Suraxani Tibb Mərkəzinin həkim-psixiatrı
ATU-nun əməkdaşları Beynəlxalq Sitopatoloji Konqresdə iştirak ediblər
Salyanda göz müayinəsi aksiyası təşkil olunub